2019 / Εφημερίδα ΑΥΓΗ / Αρ. Φύλλου 13624 - 24 Νοεμβρίου 2019
Αναγνώσεις
2019 / West to East - A Journey of Pure Painting / ALMA Gallery (Solo show)
Γιώργος Καζάζης - Τα νέα έργα
Ο Γ.Καζάζης ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Α.Σ.Κ.Τ. της Αθήνας το 1983. Η πτυχιακή του εργασία είναι η εναρκτήρια στιγμή της καλλιτεχνικής του πορείας. Οι πρώτοι του μεγάλης διάστασης πίνακες έχουν έντονα κυριαρχικά σχήματα, άφθονη ύλη και είναι πλούσιοι σε υφές και σε χρώματα. Ήδη από το 1985 ο καλλιτέχνης θα εισάγει στην έρευνα του τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, τις φωτομηχανικές αναπαραγωγές της εικόνας και θα προχωρήσει στις επί μέρους αναλύσεις του προβλήματος του ζωγραφικού χώρου. Με σύγχρονες αναφορές αποφεύγοντας το στυλιζάρισμα και την μανιέρα θα ολοκληρώσει διαδοχικά σειρές έργων διαφορετικές μεταξύ τους. Με γνώμονα την έρευνα και τις δυνατότητες έκφρασης του καλλιτεχνικού του λόγου στο εκάστοτε τώρα.
Σήμερα μας παρουσιάζει τη νέα σειρά έργων του με τίτλο «Από την δύση στην Ανατολή» και υπότιτλο «Ένα ταξίδι στην αγνή ζωγραφική». Τα έργα ζωγραφίστηκαν από το 2017 μέχρι το 2019. Πρόκειται για έργα φτιαγμένα με χρώματα λαδιού σε καμβά, αλλά και έργα με μολύβι ή μελάνι σε χαρτί.
Συχνά ο καλλιτέχνης ζωγραφίζει από την δύση του ήλιου μέχρι τα ξημερώματα. Όμως βλέποντας από κοντά τον καλλιτέχνη μέσα στο εργαστήριο του και παρατηρώντας τις συνθήκες παραγωγής του έργου του, ο τίτλος αποκτά επιπλέον νοήματα. Η ζωγραφική για τον Γ. Καζάζη είναι καθημερινή και διαρκής ασχολία. Ζωγραφίζει μαζί με την οικογενειακή και την προσωπική του ζωή. Στην περίπτωση του, ζωή και τέχνη μοιράζονται το ίδιο τραπέζι και την ίδια καρέκλα. Το έργο του είναι συγχρόνως αποτέλεσμα και διαδικασία που δύει και ανατέλλει ισόποσα, καταγωγικά, φιλοερευνητικά, διαρκώς.
Στην νέα σειρά έργων παρουσιάζει κυρίως τετράγωνους και παραλληλόγραμμους πίνακες.
Στα τετράγωνα έργα συνθέτει τον ζωγραφικό του χώρο με μεγάλες κηλίδες συνήθως συμπαγείς και διακριτές στην σχέση τους με το φόντο του πίνακα. Συχνά όμως το φόντο εμφανίζεται ανάμεσα σε κάθετα ή αιχμηρά σχήματα δημιουργώντας κενά, χωρικές εντάσεις και ταυτίσεις επιπέδων. Όλες οι σχέσεις στον πίνακα είναι εξαντλητικά επεξεργασμένες δίνοντας ένα προσωπικό τελικό αποτέλεσμα στην επιφάνεια που άλλοτε μοιάζει λεία και ήρεμη και άλλοτε πυκνή και βαριά. Διαφορετικές υφές, όλες σχολαστικά δουλεμένες, δημιουργούν πλούτο συναισθημάτων είτε είναι λεπτομέρειες είτε μεγαλύτερα σύνολα.
Τα έργα έχουν σημεία θέασης από κοντά ή από μακριά.
Τα παραλληλόγραμμα έργα μοιάζουν περισσότερο σαν συνθέσεις διαφορετικών χώρων. Λιγότερο εμφανείς οι μεγάλες κηλίδες αλλά με έντονη παρουσία τα διαδοχικά κενά και τα κοραλλιογενή αναπτύγματα μικρότερων ρυθμικών στοιχείων θυμίζουν ζεστή πυκνή ύλη που μετακινείται αργά και προσδιορίζεται μέσα σε συγκρούσεις και αποδοχές. Είναι εξαντλητικά επεξεργασμένα τα επιμέρους στοιχεία και σε αυτούς τους πίνακες και δημιουργούν εντάσεις άλλοτε φυγόκεντρες και άλλοτε κεντρομόλες, μιας και πρόκειται για καμπυλοειδή ή σχήματα παράγωγα της καμπύλης.
Το πλούσιο χρωματικό ύφος επιτείνει την ένταση αλλά και την συνεργασία των διαφορετικών επιπέδων μέσα στο ζωγραφικό χώρο. Σύνθετη, εξαιρετικά περίπλοκη δομή, πρόκειται για πείραμα στα όρια της συγκρότησης της ζωγραφισμένης επιφάνειας.
Όλα τα νέα έργα προέρχονται από μια εξαιρετικά απαιτητική μετασημειωτική διεργασία και συγκροτούν την επιφάνεια τους, δηλαδή τον λόγο τους εκεί που το ένα στοιχείο τους αγγίζει το άλλο οριακά.
Τα μικρότερης διάστασης έργα είναι επίσης εξαιρετικά σύνθετα στα νοήματα τους. Με μεγάλη χρωματική μαεστρία και με κατανοημένες τις αναλυτικές και συνθετικές κατακτήσεις του, ο καλλιτέχνης ζωγραφίζει ποιότητες συναισθημάτων, βάθους και πεδίων.
Στα έργα με μολύβι ή μελάνι σε χαρτί βλέπουμε περισσότερο αναπαραστατικές πρακτικές με αξιοσημείωτο και πυκνό αποτέλεσμα. Σαν να μας φανερώνει τα μυστικά του ή σαν να φτιάχνει αινίγματα με όσα μας έχει αποκαλύψει.
Ταξίδι στην αγνή ζωγραφική λοιπόν. Η προβολή και η αποτύπωση στην επιφάνεια του εσωτερικού άρα μοναδικού περιεχομένου, εκείνης της συγκεκριμένης ανεπανάληπτης στιγμής.
Ο Γ.Καζάζης ξέρει να χρησιμοποιεί τον χρόνο. Αφήνει τον εαυτό του να περιπλανηθεί .Είναι μεθοδικός και εργάζεται εντατικά, χαμηλόφωνα και με σύστημα.
Αλλά κυρίως παίζει. Παίζει με τις βεβαιότητες και τις αμφιθυμίες του. Παίζει με τον ορίζοντα με την ρευστότητα και με το ευμετάβλητο. Παίζει με τα χρώματα με τις υφές με τις σημασίες και ορίζει τοποθεσίες και επικράτειες.
Για να ‘χει δουλειά η μοίρα, βραδιάζει, ξημερώνει.
Ηλίας Παπαηλιάκης, Ζωγράφος
George Kazazis - New works
G.Kazazis completed his studies at the Athens School of Fine Arts in 1983.The work of his diploma presentation was the starting point of his artistic journey.
His first big size paintings have intense dominant forms,abundant material and are rich in textures and colors.
In 1985,the artist had already introduced the use of computers and photomechanical reproduction of image in his research and had progressed in the analysis of all parts regarding the question of the painting space.
Having contemporary references,avoiding stylization and mannerism,he successively completed series of different works based on research and the possibilities of expression of his artistic style at every given moment.
Nowadays he presents his new series of works under the title "West to East" and the subtitle "A journey into pure painting".
The works are painted from 2017 to 2019.These works are made with oil colors on canvas,but also pencil or ink on paper.
The artist often paints from sunset to sunrise.But watching the artist closely in his studio and observing the conditions under which his work is being created,the title gets additional meanings.For G.Kazazis painting is intertwined with his family and personal life.In his case,life and art share the same table and the same chair.His work is result and process at the same time,declining and rising in equal parts, coming from his origins,research -loving,relentless.
In his new series of works,he mostly presents square and rectangular paintings.In the square-shaped pieces,he composes his painting space with large forms of color which are usually compact and distinct from the painting's background.Yet the background often appears through vertical or sharp shapes,creating gaps,tensions of space and identification of levels.All correlations in the painting are exhaustively processed,giving a personal final result to the surface,which sometimes seems smooth and calm and sometimes dense and heavy.
Dissimilar textures,all worked meticulously,create a wealth of feelings, both as details and as a whole.
The works have close and distant points of view.The rectangular ones look mostly like compositions of different spaces.The large colored patches are less visible,but the presence of the successive gaps is intense and the coral-like spreads of smaller rhythmic elements resemble warm, dense matter, moving slowly and being defined through conflicts and acceptance.The partial elements are exhaustively processed in these paintings too,creating tensions,sometimes centrifugal and sometimes centripetal,since these shapes are curves themselves or products of curves.
The rich chromatic style increases the intensity but also the synergy of different levels in the painting space.The structure is complex,exceptionally intricate,an experiment at the limits of the formation of the painted surface.
All the new works originate from an extremely demanding post-semiotic process and constitute their surface,meaning their word,where each element barely touches the other.
Smaller size works are also extremely complex in their meanings.With tremendous dexterity in the use of color and a deep understanding of his achievements in analysis and composition,the artist paints shades of feelings,depths and fields.
In the pencil or ink drawings he uses a more representative technique,the result being remarkable and dense.It seems like he reveals his secrets to us,or he makes riddles of what he has already disclosed. So,it is a journey into pure painting.
It is the projection and imprint of the inner context on surface,of that specific unrepeatable moment.
G.Kazazis knows how to use time.He lets himself wander.Methodical,he works intensively,quietly and systematically.
But he mainly plays.He plays with his certainties and his ambivalences.He plays with the horizon,with fluidity and volatility.He plays with colors,textures,meanings,he defines locations and territories.
Sunrise to sunset,destiny is working.
Ilias Papailiakis,Painter
2019 / Statement
Μου είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατον, να μην εμπλακώ σε κοινοτοπίες γράφοντας απευθείας για μένα από εμένα και, επειδή πολλά άλλαξαν μέσα στα χρόνια που πέρασαν, επέλεξα να επικαιροποιήσω κάποιες σκέψεις με αφορμή την ζωγραφική μου:
Παλαιότερα διασκέδαζα με το γεγονός και αναρωτιόμουν, τι γίνεται όταν το γοητευτικό περιτύλιγμα αντιπαρατίθεται δίπλα στο περιεχόμενο; Το περίβλημα γίνεται κυρίαρχο και το περιεχόμενο γίνεται διακοσμητικό, γιατί ο φόβος της εικόνας του εαυτού μας μας οδηγεί σε ανοίκειες καταστάσεις.
Προσπαθούσα να απομυθοποιήσω, να απενοχοποιήσω, να απαλλάξω από συναισθήματα τα γεγονότα. Άρα, σκεφτόμουν, ότι το έργο πρέπει να απο-συναισθηματοποιηθεί από τον κοινό πόνο και ταυτόχρονα, να υπερτονιστεί και υπέρ-συναισθηματοποιηθει από την άποψη του καλλιτέχνη.
Αργότερα συνειδητοποίησα ότι το συναίσθημα δεν είναι πλέον υποκειμενικό, αλλά αντικειμενικό, υπαρκτό, πραγματικό, ρεαλιστικό και τόσο αληθινά απτό, που έχει σκιά, υφή, ύλη, μορφή και υπόσταση. Έτσι τα στοιχεία στην ζωγραφική μου, είναι τόσο ανεικονικά αλλά ταυτόχρονα και τόσο αληθοφανή μέσα στην ανεικονικότητά τους, που αποτελούν πλέον δομικά στοιχεία ενός πραγματικού κόσμου.
Δεν αναπαριστώ ούτε περιγράφω εικόνες. Δημιουργώ εικόνες.
Δεν περιγράφω τις καταστάσεις, αλλά κάνω έργο με αφορμή αυτές, αυτοπροσδιορίζοντας την πραγματικότητά μου δίνοντάς της αντικειμενική διάσταση, ζωγραφίζοντας αυτό που βλέπω και όχι αυτό που νιώθω.
Ως Καλλιτέχνης, δημιουργώ την αρχή μιας προσωπικής βιωματικής προσπάθειας, για ο,τι νέο. Η θέαση στο πλαίσιο του Θεσμού, είναι η ευκαιρία για την εναπόθεση του νέου, στους κόλπους του κοινού πολιτισμού. Η μεταξύ τους διαδρομή, είναι η απενοχοποιημένη προσπάθεια μετάβασης από την μία κατάσταση στην άλλη, απηλλαγμένη από την όποια κοινή συναισθηματική φόρτιση. Ο Καλλιτέχνης ορμά από το οικείο στο δημόσιο, υπερτονίζοντας την άποψή του, κάνοντας έργο όχι το γεγονός, αλλά την αμφιταλάντευση μεταξύ των ενοχών του και του προσωπικού του ευδαιμονισμού, στοχεύοντας στην κάθαρση όλων.
Κάποιοι από εσάς, που καταφέρατε να έρθετε στην έκθεση, ακούσατε πρόσωπα να κραυγάζουν και μυρίσατε εσταυρωμένους να γλυκοπεθαίνουν μέσα σε πολύχρωμα λουλούδια. Άλλοι βουτήξατε σε λίμνες με γαλαζοκέντητα φορέματα, σε αχανείς εκτάσεις με αγκάθινα ηλιοβασιλέματα. Μερικοί παρατηρήσατε γυναίκες και άντρες να βασανίζουν αλλήλους, την στιγμή που τα πουλιά φωλιάζουν μέσα σε σωριασμένα δυστυχήματα. Αρκετοί τυφλωθήκατε από τον ανθό που αντανακλά στο νερό, και είδατε ξύλινα κτίρια σε δάση, να πολιορκούνται από φόβους και ημιδιάφανες πτήσεις.
Ίσως οι περισσότεροι από εσάς δεν είδατε τίποτα από τα παραπάνω, ή παρατηρήσατε πολλά περισσότερα.
Το ζήτημα δεν είναι αυτό, αλλά αν νιώσατε όλα αυτά, που τόσα χρόνια τώρα, με συντροφεύουν στα ταξίδια μου από την Ανατολή στην Δύση και από την Δύση στην Ανατολή.
Παλαιότερα διασκέδαζα με το γεγονός και αναρωτιόμουν, τι γίνεται όταν το γοητευτικό περιτύλιγμα αντιπαρατίθεται δίπλα στο περιεχόμενο; Το περίβλημα γίνεται κυρίαρχο και το περιεχόμενο γίνεται διακοσμητικό, γιατί ο φόβος της εικόνας του εαυτού μας μας οδηγεί σε ανοίκειες καταστάσεις.
Προσπαθούσα να απομυθοποιήσω, να απενοχοποιήσω, να απαλλάξω από συναισθήματα τα γεγονότα. Άρα, σκεφτόμουν, ότι το έργο πρέπει να απο-συναισθηματοποιηθεί από τον κοινό πόνο και ταυτόχρονα, να υπερτονιστεί και υπέρ-συναισθηματοποιηθει από την άποψη του καλλιτέχνη.
Αργότερα συνειδητοποίησα ότι το συναίσθημα δεν είναι πλέον υποκειμενικό, αλλά αντικειμενικό, υπαρκτό, πραγματικό, ρεαλιστικό και τόσο αληθινά απτό, που έχει σκιά, υφή, ύλη, μορφή και υπόσταση. Έτσι τα στοιχεία στην ζωγραφική μου, είναι τόσο ανεικονικά αλλά ταυτόχρονα και τόσο αληθοφανή μέσα στην ανεικονικότητά τους, που αποτελούν πλέον δομικά στοιχεία ενός πραγματικού κόσμου.
Δεν αναπαριστώ ούτε περιγράφω εικόνες. Δημιουργώ εικόνες.
Δεν περιγράφω τις καταστάσεις, αλλά κάνω έργο με αφορμή αυτές, αυτοπροσδιορίζοντας την πραγματικότητά μου δίνοντάς της αντικειμενική διάσταση, ζωγραφίζοντας αυτό που βλέπω και όχι αυτό που νιώθω.
Ως Καλλιτέχνης, δημιουργώ την αρχή μιας προσωπικής βιωματικής προσπάθειας, για ο,τι νέο. Η θέαση στο πλαίσιο του Θεσμού, είναι η ευκαιρία για την εναπόθεση του νέου, στους κόλπους του κοινού πολιτισμού. Η μεταξύ τους διαδρομή, είναι η απενοχοποιημένη προσπάθεια μετάβασης από την μία κατάσταση στην άλλη, απηλλαγμένη από την όποια κοινή συναισθηματική φόρτιση. Ο Καλλιτέχνης ορμά από το οικείο στο δημόσιο, υπερτονίζοντας την άποψή του, κάνοντας έργο όχι το γεγονός, αλλά την αμφιταλάντευση μεταξύ των ενοχών του και του προσωπικού του ευδαιμονισμού, στοχεύοντας στην κάθαρση όλων.
Κάποιοι από εσάς, που καταφέρατε να έρθετε στην έκθεση, ακούσατε πρόσωπα να κραυγάζουν και μυρίσατε εσταυρωμένους να γλυκοπεθαίνουν μέσα σε πολύχρωμα λουλούδια. Άλλοι βουτήξατε σε λίμνες με γαλαζοκέντητα φορέματα, σε αχανείς εκτάσεις με αγκάθινα ηλιοβασιλέματα. Μερικοί παρατηρήσατε γυναίκες και άντρες να βασανίζουν αλλήλους, την στιγμή που τα πουλιά φωλιάζουν μέσα σε σωριασμένα δυστυχήματα. Αρκετοί τυφλωθήκατε από τον ανθό που αντανακλά στο νερό, και είδατε ξύλινα κτίρια σε δάση, να πολιορκούνται από φόβους και ημιδιάφανες πτήσεις.
Ίσως οι περισσότεροι από εσάς δεν είδατε τίποτα από τα παραπάνω, ή παρατηρήσατε πολλά περισσότερα.
Το ζήτημα δεν είναι αυτό, αλλά αν νιώσατε όλα αυτά, που τόσα χρόνια τώρα, με συντροφεύουν στα ταξίδια μου από την Ανατολή στην Δύση και από την Δύση στην Ανατολή.
Γιώργος Καζάζης, εικαστικός, καθηγητής ΑΣΚΤ
2018 / Art Market Budapest (International Contemporary Art Fair)
Η γκαλερί Alma υποστηρίζει με συνέπεια,
σταθερότητα και γνώση την σύγχρονη καινοτόμο καλλιτεχνική έκφραση. Παρουσιάζει,
προβάλλει και στηρίζει –στην Ελλάδα (στην πρωτεύουσα και την περιφέρεια) και σε
μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις του εξωτερικού–, εικαστικούς δημιουργούς,
παλαιότερους και νεότερους, χωρίς να βάζει διαχωριστικές γραμμές και στεγανά
στις επιλογές της, αφού αυτές εκτείνονται και καλύπτουν, με πνεύμα ανοιχτό και
ελεύθερο, όλες τις μορφές και τα είδη της τέχνης. Ο καλλιτέχνης, το έργο τέχνης
και το κοινό ορίζουν τις τρεις βασικές παραμέτρους της φιλοσοφίας και της
πολιτικής της γκαλερί, η οποία επενδύει στην επικοινωνία και την εξωστρέφεια,
εμψυχώνει τις συνεργασίες και τη συλλογικότητα, προσανατολίζεται και στοχεύει
στην παρουσίαση νέων και πρωτότυπων προτάσεων.
Μου ζητήθηκε να γράψω αυτό το κείμενο που συνοδεύει την συμμετοχή της γκαλερί Alma στο Art Market της Βουδαπέστης.
Το δηλώνω από την αρχή. Δεν κρίνω τα έργα αποστασιοποιημένα.
Προσπάθησα να καταλάβω τι είναι αυτό που με άγγιξε στον κάθε ένα δημιουργό με την δική του εικαστική ματιά απέναντι στην βιωματική του πραγματικότητα.
Μεγαλώνοντας πια, τα τελευταία χρόνια τα κριτήρια που θέτω απέναντι στο καλλιτεχνικό έργο οποιουδήποτε μέσου έχουν μετατοπισθεί προς μια ενδότερη συγκινησιακή ματιά.
Το έργο, καλλιτεχνικό ή μη, γεννήθηκε από μια πράξη και αυτή από μια αιτία.
Εκεί ακριβώς τοποθετώ τον εαυτό μου στη ζωή και κατά συνέπεια στην τέχνη: στην αλήθεια του απέναντι στην ολότητά του και στο κατά πόσο αυτή με διαπερνά.
Ένα παράδειγμα είναι η Βάνα Φερτάκη, την οποία αντιμετωπίζω τον τελευταίο χρόνο με ολοένα αυξανόμενη περιέργεια, που με τον καιρό μετατρέπεται σε θαυμασμό.
Στην τελευταία μας κουβέντα στο εργαστήριό της (επιτομή ιδιαίτερα υποβλητικού χώρου με έντονα στοιχεία θρησκευτικής λατρείας, κυρίως με την έννοια του συμβολισμού) ένιωσα την αγωνία της να παραδοθεί, να σταυρωθεί επιτέλους και η ίδια σε κάποιο από τα αντικείμενα των έργων της.
Είδα εικόνες εσωτερικές και επικοινώνησα σε μια γλώσσα σχηματικών συμβόλων, με μορφή. Τα σχήματα γεννούν μορφές και οι μορφές επικοινωνία. Κοινωνούν την πίστη προς την ελευθερία της βούλησης.
Θρησκευτικές αναπαραστάσεις φανταστικών και μεταφυσικών μορφών, συνυπάρχουν με διακοσμητικά στοιχεία - μοτίβα, μετατρέποντας το έργο σε αποτροπαϊκό τοτέμ εξαγνισμού.
Με τις φαινομενικά ετερόκλητες έννοιες στην επιφάνεια, η Φερτάκηκαταφέρνει να διηγηθεί το προσωπικό της δράμα, αλλά ταυτόχρονα, με την βοήθεια ενός επιφανειακού (μην έχοντας άλλη επιλογή) προσωπικού χιούμορ, το απομυθοποιεί.
Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι η γλώσσα που μιλά εμπεριέχει έναν σύγχρονο κώδικα γραφής (επικοινωνίας) και χρωματικής αίσθησης (τηλεοπτική αισθητική).
Η Φερτάκη μέσω της δουλειάς της μιλά ειλικρινά για την προσωπική της ζωή, πράγμα που στην διαπροσωπική της καθημερινότητα αδυνατεί να κάνει.
Έχει εξορίσει κυριολεκτικά την συναισθηματική κατάσταση από την καθημερινότητά της. Τον ρόλο της επιστροφής αυτού του άσωτου συναισθήματος τον έχουν αναλάβει οι εικόνες της, πάντα με τον κίνδυνο του λάθους. Άλλωστε αυτό είναι το ζητούμενο. Το εικαστικό λάθος, το οποίο, αν γίνει εμμονή, αποκτά οντότητα βιωματικού σωστού.
Με μεγάλη ικανοποίηση είδα ότι τον τελευταίο καιρό πραγματοποιεί στροφή σε μια πιο ρεαλιστική ογκυρότητα και το επίπεδο σύμβολο μετατρέπεται σε ανιμιστικό, υπαρκτό συμβολικό αντικείμενο - μορφή με ύλη και σκιά, σε έναν χώρο που από επίπεδος γίνεται τόσο ατμοσφαιρικός όσο χρειάζεται για να οικειοποιηθεί αυτόματα από τον θεατή.
Η ανάγκη της Φερτάκη να επικοινωνήσει μέσω της συγκεκριμένης γλώσσας, είναι πλέον ερωτική με την βιολογική έννοια του καλέσματος. Θέλει, επιθυμεί, μέσω της εικόνας της. Πιο ρεαλιστικά, πιο απτά, πιο άμεσα τα στοιχεία των έργων της αρχίζουν να εισχωρούν πιο έντονα στον χώρο της και τούμπαλιν.
Ένας καλλιτέχνης που γνωρίζω πολλά χρόνια είναι ο Παναγιώτης Σιάγκρης. Αλληλο-παρακολουθούμε τις δουλειές μας αμφότεροι. Ενώ έχουμε συμφωνήσει και διαφωνήσει κάποιες φορές έντονα για την επικοινωνιακή του δράση στην προώθηση του έργου του, η ιδιαίτερη εκτίμηση που έχω για την εικαστική του ματιά και άποψη είναι δεδομένη και βάσει αυτής θα προχωρήσω.
Στα έργα λοιπόν του Σιάγκρη, οι πολύπλοκοι χώροι -εικονικοί και ανεικονικοί- με έντονα αρχιτεκτονικά στοιχεία, συνυπάρχουν, συνθέτοντας αναπαραστάσεις φανταστικών και μεταφυσικών τοπίων με σχόλια πάνω στην αρχιτεκτονική μνήμη και τον χρόνο της.
Τα τελευταία χρόνια συγχωνεύει στα έργα του με αδιαπέραστη εμμονή, όψεις κτιρίων και βιωματικά στοιχεία έτσι ώστε τελικά να τα μετατρέψει σε ένα είδος νέου προσωπικού φαντ-αστικού τοπίου.
Ο Σιάγκρης συνδιαλέγεται και με το τρίπτυχο παρελθόν - παρόν - μέλλον δημιουργώντας ά-χρονους τόπους, όπου χρόνος και τόπος τις περισσότερες φορές εναλλάσσονται, θέτοντας ερωτήματα όπως: Η ανατροπή του παραλιακού τοπίου σε σύγχρονο αστικό είναι δυνατή μέσα από την ανταλλαγή της μνήμης του ενός με την μνήμη του άλλου;
Είμαι σίγουρος ότι σύντομα, ελεύθερα από περιορισμούς, όλο και περισσότερα ετερόκλητα αντικείμενα και φαινομενικά ετερόκλητες έννοιες θα αρχίζουν να ζουν στα έργα του αποκαθηλώνοντας και απομυθοποιώντας την όποια «περιγραφική» τοπιογραφία του Σιάγκρη.
Με την προϋπόθεση ότι ο έρωτας είναι ένα κολλάζ, ότι το zapping είναι ένα είδος κολλάζ επίσης, αλλά και η σχέση του υποκειμενικού και του πραγματικού είναι πάλι κολλάζ, ο Κωνσταντίνος Πάτσιος προσεγγίζει το ζήτημα δίνοντάς του νέα όψη, δημοσιοποιώντας το μέσα από μια σχετικιστική προσέγγιση της σημερινής πραγματικότητας και της ιστορικής αλήθειας.
Αν καταλάβουμε ότι το κολλάζ δεν είναι μόνον η συνύπαρξη δύο ή περισσοτέρων διαφορετικών υλικών – αντικειμένων αλλά και η συνάντηση δύο ή περισσοτέρων εννοιών, εικόνων, ήχων, λέξεων, καταστάσεων ξένων μεταξύ τους μέσα σε ένα νέο και άγνωστο πεδίο, θα δούμε ότι στα έργα του Πάτσιουανοίγεται και μια νέα διάσταση του κολλάζ: ο χρόνος.
Μια χρονομηχανή που στην ουσία δουλεύει με την κίνηση από το ένα σημείο του χρόνου στο άλλο. Από αυτή την ασυγχρονία παράγεται ο διαχρονικός χρόνος που αναζητά.
Βέβαια αναρωτιέμαι ποια είναι η σχέση του νεότερου ηλικιακά Πάτσιουμε τον ιστορικό χρόνο;
Η ημερολογιακή χρήση των εικόνων εν είδει προσωπικής μνήμης σε σχέση με την ιστορική γνώση των προσώπων δημιουργεί την βεβαιότητα ότι κάλλιστα ο Ρήγκαν έκανε βόλτα στην Ερμού όπου ψώνιζε χθες ο καλλιτέχνης.
Είναι μια ειλικρινής διατύπωση της ανάγκης του για ένα ενδιαφέρον φαντασιακό σε σχέση με την πραγματική του καθημερινότητα.
Πλέον ο χρόνος είναι υλικός. Το αποδεικνύει με την σχεδόν εμμονική χρήση της εικαστικής ύλης. Στοιχεία πραγματικά (readymade), στοιχεία που κάποτε είχαν χρήση, όπως ο Μουσολίνι. Στοιχεία ιστορικά που κάποτε ήταν εν δυνάμει δολοφονικά, ενώ τώρα ζωντανεύουν σαν άλλα όντα σε μια ήρεμη καθημερινότητα.
Η μετατροπή της άγριας άγνωστης δύναμης σε οικεία.
The bunga bunga series αποτελεί την εξελιγμένη χρήση της εικαστικής τεχνολογίας με σκοπό έναν υπαρκτό ρεαλισμό.
Μου είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατον, να μην εμπλακώ σε κοινοτοπίες γράφοντας απευθείας για μένα (Γιώργος Καζάζης) από εμένα και, επειδή πολλά άλλαξαν μέσα στα χρόνια που πέρασαν, επέλεξα να επικαιροποιήσω ένα κείμενο που είχα γράψει παλαιότερα με αφορμή την ζωγραφική μου:
Χιλιάδες λιλιπούτεια Drones κυριάρχησαν στον ουρανό της πόλης με άγνωστες διαθέσεις, πολύχρωμα φώτα και ανάλαφρους ήχους, χορεύοντας ροϊκά στον αέρα. Το πλήθος γελούσε και χόρευε τόσο ευτυχισμένο, που μερικοί έπεσαν κάτω παριστάνοντας τους νεκρούς εξυμνώντας τον νέο ηδονισμό. Τι θα πάθαιναν εξάλλου μέσα σε μια τόσο παραμυθένια εικόνα χολιγουντιανών προδιαγραφών;
Κι όμως, μια νεκρή κραυγή ξεπροβάλει από την καταστροφή. Πλησιάζω τρέχοντας, αγωνιώντας εάν είναι ζωντανή. Δεν υπάρχει πια. Αρπάζω με χαρά και συγκίνηση το κενό Prada φόρεμα και φεύγω γρήγορα.
Ποθούσα τη σκέψη της, συναντήθηκα μαζί της, αλλά δεν διαμόρφωσα τις κατάλληλες συνθήκες για μια συντροφική πορεία στο μέλλον.
Μέσα στην ανεξέλεγκτη επιθυμία μου να το αποκτήσω, δεν με ενόχλησε καθόλου η πικρή γεύση της ανούσιας κατανάλωσης. Αν αρχίσεις να συλλέγεις πράγματα, νοιάζεσαι για αυτά και όταν μετά χαθούν χάνεις και ένα κομμάτι του εαυτού σου. Παλιά τα ξόρκιζα, ζωγραφίζοντάς τα σαν λατρευτικά τοτέμ.
Ήταν τόσο μεγάλη η ανακούφισή μου, όταν το βράδυ στις ειδήσεις δεν ανέφεραν τίποτα για την μεγάλη καταστροφή. Μήπως δεν είχε γίνει, μήπως ήταν πάρα πολύ μακριά από μένα, αναρωτήθηκα. Κοίταξα με αγάπη το ματωμένο Pradaδίπλα μου.
Κλεισμένες ψυχές σε δωμάτια, επικοινωνούμε με τους άλλους μόνο μέσω του υπερεγώ μας χωρίς ενσυναίσθηση.
Τέτοια έργα όμως δεν υγροποιούν την επιθυμία.
Το πρωί, δίπλα στον ροζ καταρράκτη του σπιτιού μου και ανάμεσα στα γαλάζια μου δέντρα, μια γοητευτική γυναίκα κτυπούσε βίαια ένα αντρικό ομοίωμα. Όταν έφτασα εκεί, είδα ότι από το κεφάλι του άντρα έτρεχε τόσο πολύ αίμα, που είχε καλύψει πια με κόκκινο χρώμα τα πολύχρωμα λουλούδια μου. Η εικόνα μπροστά μου ήταν πανέμορφη: όχι ακριβώς με την εικαστικότητά της, αλλά με αφορμή την εικαστική της έννοια.
Τι είναι το λάθος και γιατί το αποφεύγουμε; Συνειδητοποιούμε ποτέ ότι η βιωματική εξελικτική πορεία εμπεριέχει την ομορφιά του επεξεργασμένου λάθους;
Διασκέδασα με το γεγονός και αναρωτήθηκα, τι γίνεται όταν το γοητευτικό περιτύλιγμα αντιπαρατίθεται δίπλα στο περιεχόμενο; Το περίβλημα γίνεται κυρίαρχο και το περιεχόμενο γίνεται διακοσμητικό, γιατί ο φόβος της εικόνας του εαυτού μας μας οδηγεί σε ανοίκειες καταστάσεις.
Εκείνο το πρωινό υπήρχε πράγματι μια συγκινησιακή φόρτιση. Προσπάθησα να απομυθοποιήσω, να απενοχοποιήσω, να απαλλάξω από συναισθήματα τα χθεσινά γεγονότα. Άρα, σκέφτηκα, το έργο πρέπει να απο-συναισθηματοποιηθεί από τον κοινό πόνο και ταυτόχρονα, να υπερτονιστεί και υπέρ-συναισθηματοποιηθει από την άποψη του καλλιτέχνη.
Δεν ζωγραφίζω αυτό που νιώθω, αλλά αυτό που βλέπω.
Αυτοπροσδιορίζω την νέα αυτή πραγματικότητά μου δίνοντάς της αντικειμενική διάσταση.
Τοποθετώ στα έργα μου συχνά και την αυτοπροσωπογραφία μου ωσάν ρομαντικός ήρωας, με την ιστορικά ηρωική έννοια του ρομαντισμού.
Δεν περιγράφω τις καταστάσεις, αλλά κάνω έργο με αφορμή αυτές.
Επιτέλους υγροποιώ τις επιθυμίες μου.
Γιώργος Καζάζης
Εικαστικός
Καθηγητής ΑΣΚΤ
Μου ζητήθηκε να γράψω αυτό το κείμενο που συνοδεύει την συμμετοχή της γκαλερί Alma στο Art Market της Βουδαπέστης.
Το δηλώνω από την αρχή. Δεν κρίνω τα έργα αποστασιοποιημένα.
Προσπάθησα να καταλάβω τι είναι αυτό που με άγγιξε στον κάθε ένα δημιουργό με την δική του εικαστική ματιά απέναντι στην βιωματική του πραγματικότητα.
Μεγαλώνοντας πια, τα τελευταία χρόνια τα κριτήρια που θέτω απέναντι στο καλλιτεχνικό έργο οποιουδήποτε μέσου έχουν μετατοπισθεί προς μια ενδότερη συγκινησιακή ματιά.
Το έργο, καλλιτεχνικό ή μη, γεννήθηκε από μια πράξη και αυτή από μια αιτία.
Εκεί ακριβώς τοποθετώ τον εαυτό μου στη ζωή και κατά συνέπεια στην τέχνη: στην αλήθεια του απέναντι στην ολότητά του και στο κατά πόσο αυτή με διαπερνά.
Ένα παράδειγμα είναι η Βάνα Φερτάκη, την οποία αντιμετωπίζω τον τελευταίο χρόνο με ολοένα αυξανόμενη περιέργεια, που με τον καιρό μετατρέπεται σε θαυμασμό.
Στην τελευταία μας κουβέντα στο εργαστήριό της (επιτομή ιδιαίτερα υποβλητικού χώρου με έντονα στοιχεία θρησκευτικής λατρείας, κυρίως με την έννοια του συμβολισμού) ένιωσα την αγωνία της να παραδοθεί, να σταυρωθεί επιτέλους και η ίδια σε κάποιο από τα αντικείμενα των έργων της.
Είδα εικόνες εσωτερικές και επικοινώνησα σε μια γλώσσα σχηματικών συμβόλων, με μορφή. Τα σχήματα γεννούν μορφές και οι μορφές επικοινωνία. Κοινωνούν την πίστη προς την ελευθερία της βούλησης.
Θρησκευτικές αναπαραστάσεις φανταστικών και μεταφυσικών μορφών, συνυπάρχουν με διακοσμητικά στοιχεία - μοτίβα, μετατρέποντας το έργο σε αποτροπαϊκό τοτέμ εξαγνισμού.
Με τις φαινομενικά ετερόκλητες έννοιες στην επιφάνεια, η Φερτάκηκαταφέρνει να διηγηθεί το προσωπικό της δράμα, αλλά ταυτόχρονα, με την βοήθεια ενός επιφανειακού (μην έχοντας άλλη επιλογή) προσωπικού χιούμορ, το απομυθοποιεί.
Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι η γλώσσα που μιλά εμπεριέχει έναν σύγχρονο κώδικα γραφής (επικοινωνίας) και χρωματικής αίσθησης (τηλεοπτική αισθητική).
Η Φερτάκη μέσω της δουλειάς της μιλά ειλικρινά για την προσωπική της ζωή, πράγμα που στην διαπροσωπική της καθημερινότητα αδυνατεί να κάνει.
Έχει εξορίσει κυριολεκτικά την συναισθηματική κατάσταση από την καθημερινότητά της. Τον ρόλο της επιστροφής αυτού του άσωτου συναισθήματος τον έχουν αναλάβει οι εικόνες της, πάντα με τον κίνδυνο του λάθους. Άλλωστε αυτό είναι το ζητούμενο. Το εικαστικό λάθος, το οποίο, αν γίνει εμμονή, αποκτά οντότητα βιωματικού σωστού.
Με μεγάλη ικανοποίηση είδα ότι τον τελευταίο καιρό πραγματοποιεί στροφή σε μια πιο ρεαλιστική ογκυρότητα και το επίπεδο σύμβολο μετατρέπεται σε ανιμιστικό, υπαρκτό συμβολικό αντικείμενο - μορφή με ύλη και σκιά, σε έναν χώρο που από επίπεδος γίνεται τόσο ατμοσφαιρικός όσο χρειάζεται για να οικειοποιηθεί αυτόματα από τον θεατή.
Η ανάγκη της Φερτάκη να επικοινωνήσει μέσω της συγκεκριμένης γλώσσας, είναι πλέον ερωτική με την βιολογική έννοια του καλέσματος. Θέλει, επιθυμεί, μέσω της εικόνας της. Πιο ρεαλιστικά, πιο απτά, πιο άμεσα τα στοιχεία των έργων της αρχίζουν να εισχωρούν πιο έντονα στον χώρο της και τούμπαλιν.
Ένας καλλιτέχνης που γνωρίζω πολλά χρόνια είναι ο Παναγιώτης Σιάγκρης. Αλληλο-παρακολουθούμε τις δουλειές μας αμφότεροι. Ενώ έχουμε συμφωνήσει και διαφωνήσει κάποιες φορές έντονα για την επικοινωνιακή του δράση στην προώθηση του έργου του, η ιδιαίτερη εκτίμηση που έχω για την εικαστική του ματιά και άποψη είναι δεδομένη και βάσει αυτής θα προχωρήσω.
Στα έργα λοιπόν του Σιάγκρη, οι πολύπλοκοι χώροι -εικονικοί και ανεικονικοί- με έντονα αρχιτεκτονικά στοιχεία, συνυπάρχουν, συνθέτοντας αναπαραστάσεις φανταστικών και μεταφυσικών τοπίων με σχόλια πάνω στην αρχιτεκτονική μνήμη και τον χρόνο της.
Τα τελευταία χρόνια συγχωνεύει στα έργα του με αδιαπέραστη εμμονή, όψεις κτιρίων και βιωματικά στοιχεία έτσι ώστε τελικά να τα μετατρέψει σε ένα είδος νέου προσωπικού φαντ-αστικού τοπίου.
Ο Σιάγκρης συνδιαλέγεται και με το τρίπτυχο παρελθόν - παρόν - μέλλον δημιουργώντας ά-χρονους τόπους, όπου χρόνος και τόπος τις περισσότερες φορές εναλλάσσονται, θέτοντας ερωτήματα όπως: Η ανατροπή του παραλιακού τοπίου σε σύγχρονο αστικό είναι δυνατή μέσα από την ανταλλαγή της μνήμης του ενός με την μνήμη του άλλου;
Είμαι σίγουρος ότι σύντομα, ελεύθερα από περιορισμούς, όλο και περισσότερα ετερόκλητα αντικείμενα και φαινομενικά ετερόκλητες έννοιες θα αρχίζουν να ζουν στα έργα του αποκαθηλώνοντας και απομυθοποιώντας την όποια «περιγραφική» τοπιογραφία του Σιάγκρη.
Με την προϋπόθεση ότι ο έρωτας είναι ένα κολλάζ, ότι το zapping είναι ένα είδος κολλάζ επίσης, αλλά και η σχέση του υποκειμενικού και του πραγματικού είναι πάλι κολλάζ, ο Κωνσταντίνος Πάτσιος προσεγγίζει το ζήτημα δίνοντάς του νέα όψη, δημοσιοποιώντας το μέσα από μια σχετικιστική προσέγγιση της σημερινής πραγματικότητας και της ιστορικής αλήθειας.
Αν καταλάβουμε ότι το κολλάζ δεν είναι μόνον η συνύπαρξη δύο ή περισσοτέρων διαφορετικών υλικών – αντικειμένων αλλά και η συνάντηση δύο ή περισσοτέρων εννοιών, εικόνων, ήχων, λέξεων, καταστάσεων ξένων μεταξύ τους μέσα σε ένα νέο και άγνωστο πεδίο, θα δούμε ότι στα έργα του Πάτσιουανοίγεται και μια νέα διάσταση του κολλάζ: ο χρόνος.
Μια χρονομηχανή που στην ουσία δουλεύει με την κίνηση από το ένα σημείο του χρόνου στο άλλο. Από αυτή την ασυγχρονία παράγεται ο διαχρονικός χρόνος που αναζητά.
Βέβαια αναρωτιέμαι ποια είναι η σχέση του νεότερου ηλικιακά Πάτσιουμε τον ιστορικό χρόνο;
Η ημερολογιακή χρήση των εικόνων εν είδει προσωπικής μνήμης σε σχέση με την ιστορική γνώση των προσώπων δημιουργεί την βεβαιότητα ότι κάλλιστα ο Ρήγκαν έκανε βόλτα στην Ερμού όπου ψώνιζε χθες ο καλλιτέχνης.
Είναι μια ειλικρινής διατύπωση της ανάγκης του για ένα ενδιαφέρον φαντασιακό σε σχέση με την πραγματική του καθημερινότητα.
Πλέον ο χρόνος είναι υλικός. Το αποδεικνύει με την σχεδόν εμμονική χρήση της εικαστικής ύλης. Στοιχεία πραγματικά (readymade), στοιχεία που κάποτε είχαν χρήση, όπως ο Μουσολίνι. Στοιχεία ιστορικά που κάποτε ήταν εν δυνάμει δολοφονικά, ενώ τώρα ζωντανεύουν σαν άλλα όντα σε μια ήρεμη καθημερινότητα.
Η μετατροπή της άγριας άγνωστης δύναμης σε οικεία.
The bunga bunga series αποτελεί την εξελιγμένη χρήση της εικαστικής τεχνολογίας με σκοπό έναν υπαρκτό ρεαλισμό.
Μου είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατον, να μην εμπλακώ σε κοινοτοπίες γράφοντας απευθείας για μένα (Γιώργος Καζάζης) από εμένα και, επειδή πολλά άλλαξαν μέσα στα χρόνια που πέρασαν, επέλεξα να επικαιροποιήσω ένα κείμενο που είχα γράψει παλαιότερα με αφορμή την ζωγραφική μου:
Χιλιάδες λιλιπούτεια Drones κυριάρχησαν στον ουρανό της πόλης με άγνωστες διαθέσεις, πολύχρωμα φώτα και ανάλαφρους ήχους, χορεύοντας ροϊκά στον αέρα. Το πλήθος γελούσε και χόρευε τόσο ευτυχισμένο, που μερικοί έπεσαν κάτω παριστάνοντας τους νεκρούς εξυμνώντας τον νέο ηδονισμό. Τι θα πάθαιναν εξάλλου μέσα σε μια τόσο παραμυθένια εικόνα χολιγουντιανών προδιαγραφών;
Κι όμως, μια νεκρή κραυγή ξεπροβάλει από την καταστροφή. Πλησιάζω τρέχοντας, αγωνιώντας εάν είναι ζωντανή. Δεν υπάρχει πια. Αρπάζω με χαρά και συγκίνηση το κενό Prada φόρεμα και φεύγω γρήγορα.
Ποθούσα τη σκέψη της, συναντήθηκα μαζί της, αλλά δεν διαμόρφωσα τις κατάλληλες συνθήκες για μια συντροφική πορεία στο μέλλον.
Μέσα στην ανεξέλεγκτη επιθυμία μου να το αποκτήσω, δεν με ενόχλησε καθόλου η πικρή γεύση της ανούσιας κατανάλωσης. Αν αρχίσεις να συλλέγεις πράγματα, νοιάζεσαι για αυτά και όταν μετά χαθούν χάνεις και ένα κομμάτι του εαυτού σου. Παλιά τα ξόρκιζα, ζωγραφίζοντάς τα σαν λατρευτικά τοτέμ.
Ήταν τόσο μεγάλη η ανακούφισή μου, όταν το βράδυ στις ειδήσεις δεν ανέφεραν τίποτα για την μεγάλη καταστροφή. Μήπως δεν είχε γίνει, μήπως ήταν πάρα πολύ μακριά από μένα, αναρωτήθηκα. Κοίταξα με αγάπη το ματωμένο Pradaδίπλα μου.
Κλεισμένες ψυχές σε δωμάτια, επικοινωνούμε με τους άλλους μόνο μέσω του υπερεγώ μας χωρίς ενσυναίσθηση.
Τέτοια έργα όμως δεν υγροποιούν την επιθυμία.
Το πρωί, δίπλα στον ροζ καταρράκτη του σπιτιού μου και ανάμεσα στα γαλάζια μου δέντρα, μια γοητευτική γυναίκα κτυπούσε βίαια ένα αντρικό ομοίωμα. Όταν έφτασα εκεί, είδα ότι από το κεφάλι του άντρα έτρεχε τόσο πολύ αίμα, που είχε καλύψει πια με κόκκινο χρώμα τα πολύχρωμα λουλούδια μου. Η εικόνα μπροστά μου ήταν πανέμορφη: όχι ακριβώς με την εικαστικότητά της, αλλά με αφορμή την εικαστική της έννοια.
Τι είναι το λάθος και γιατί το αποφεύγουμε; Συνειδητοποιούμε ποτέ ότι η βιωματική εξελικτική πορεία εμπεριέχει την ομορφιά του επεξεργασμένου λάθους;
Διασκέδασα με το γεγονός και αναρωτήθηκα, τι γίνεται όταν το γοητευτικό περιτύλιγμα αντιπαρατίθεται δίπλα στο περιεχόμενο; Το περίβλημα γίνεται κυρίαρχο και το περιεχόμενο γίνεται διακοσμητικό, γιατί ο φόβος της εικόνας του εαυτού μας μας οδηγεί σε ανοίκειες καταστάσεις.
Εκείνο το πρωινό υπήρχε πράγματι μια συγκινησιακή φόρτιση. Προσπάθησα να απομυθοποιήσω, να απενοχοποιήσω, να απαλλάξω από συναισθήματα τα χθεσινά γεγονότα. Άρα, σκέφτηκα, το έργο πρέπει να απο-συναισθηματοποιηθεί από τον κοινό πόνο και ταυτόχρονα, να υπερτονιστεί και υπέρ-συναισθηματοποιηθει από την άποψη του καλλιτέχνη.
Δεν ζωγραφίζω αυτό που νιώθω, αλλά αυτό που βλέπω.
Αυτοπροσδιορίζω την νέα αυτή πραγματικότητά μου δίνοντάς της αντικειμενική διάσταση.
Τοποθετώ στα έργα μου συχνά και την αυτοπροσωπογραφία μου ωσάν ρομαντικός ήρωας, με την ιστορικά ηρωική έννοια του ρομαντισμού.
Δεν περιγράφω τις καταστάσεις, αλλά κάνω έργο με αφορμή αυτές.
Επιτέλους υγροποιώ τις επιθυμίες μου.
Γιώργος Καζάζης
Εικαστικός
Καθηγητής ΑΣΚΤ
Alma gallery supports with commitment and knowledge contemporary innovative artistic expression. It presents, promotes and supports older and younger artists in Greece, (both in the capital and in the rest of the country) as well as in major international events with no dividing lines or limits in its choices which expand and cover all forms and genres of art. The artist, artwork and the public are three basic parameters of the gallery' s philosophy and ethics, which invests in communication and collectivity. Its orientation and goal in to present new and original suggestions.
I have been asked to write this text regarding the participation of Alma gallery at Budapest' s Art Market. I would like to start saying that I do not distance myself in order to judge the artworks. I tried to understand instead, what it was that affected me in every single creator, in his own artistic view facing his own reality in life experience.
These last years as I grow older, my criteria regarding any piece of art, of any media has moved towards an inner emotive insight. The piece of work, artistic or non-artistic, is the result of an act and this act is the result of a cause. It is exactly there that I place myself in life and, consequently, in art: the other person's truth as a whole and to which extent this affects me.
An example of this is Vana Fertaki, whom I face this last year with growing curiosity that turns to admiration at the course of time. In our last conversation in her studio (epitome of a particularly evocative place, with intense elements of religious cult, basically in the sense of symbolism), I felt her anguish to surrender and finally be crucified herself on some object of her paintings.
I saw inner pictures and communicated in a language of schematic symbols. Shapes create forms and forms create communication. They communicate faith in the freedom of will. Religious representations of imaginary and metaphysical forms co-exist with decorative elements- motifs transforming the artwork into a totem of purgation.
Seemingly irrelevant meanings on the surface make it possible for Fertaki to narrate her personal drama. At the same time (lacking any other choice) she demystifies it with a personal superficial sense of humor.
What' s interesting though is that the “language” she uses includes a contemporary code of “writing”, (communication) and sense of color (TV aesthetics).
Fertaki speaks frankly about her personal life through her work, failing to do so in her interpersonal everyday life, from which the emotional state of being is literally banned. Her images play the role of this errant feeling's return, always at risk of an error. The artistic error which, when becoming an obsession, acquires the entity of experienced correctness.
I am very pleased to see that lately she moves towards a more realistic representation of volume, in 3 dimensions. Flat symbols become animistic, substantive symbolic objects-forms with their material and their shadow, in a space that turns from flat to atmospheric as needed, so that the viewer can automatically relate to it.
Fertaki' s need to communicate through this specific “language” is now erotic in the biological sense of the call. She works and desires through her picture.
The elements of her works start to integrate her space in a more realistic, more tangible and more direct way and vice versa.
Panagiotis Siagreeceis an artist I' ve known for quite a few years. We have both been following each other's work. Although we have agreed and- sometimes intensely-disagreed about his communicative actions regarding the promotion of his work, it is a given that I particularly value his sight and point of view as an artist and based on this I will go on.
So, in Siagreece' s works co-exist intricate spaces - representational and abstract - with intense architectural elements, composing representations of imaginary and metaphysical landscapes that comment on architectural memory and the time of the latter.
In his more recent works of the last years merge with impenetrable obsession, views of buildings and elements from life-experience, so that he ends-up transforming them into a new genre of imaginary-urban landscape.
Siagreece “converses” with the triptych past-present-future, creating out-of-time places, where time and place mostly alternate, like: is it possible to overturn the seaside scenery to urban contemporary through the reciprocal exchange of the memories of these two?
I' m quite sure that soon, more and more heterogeneous objects and seemingly irrelevant meanings will start living in his works. Free of restrictions, dissipating and demystifying any “descriptive” landscape painting.
Given the fact that love is a collage, that zapping is a collage, but also that the relation between subjective and objective is a collage too, Konstantinos Patsios, presents this topic from a new point of view, a relativistic approach of reality and historical truth.
Collage is not just the co - existence of two or more miscellaneous materials and objects. It is also the union of two or more meanings, images, sounds, words and situations, foreign to each other, in a new and unknown field. We'll see that in Patsios' s works appears a new dimension of collage: time.
A time machine that essentially functions with motion from one point in time to another.
This asynchronous state produces the <timeless time> that he is looking for.
He uses images as if they were personal memories from a diary, relating them to the historical knowledge of personalities creating the certainty that Ronald Reagan could have been walking at Ermou street, same where the artist was shopping yesterday.
It is a sincere statement of his need for imaginary interest regarding his actual everyday life.
Time becomes material, this is what he proves by the, almost obsessive, use of artistic matter.
Real elements (readymade), elements which were once used, like Mussolini.
Historical elements that have been murderous in the past, come alive as new different beings in a calm everyday life.
It is the conversion of the wild and unknown force to familiar. The bunga bunga series represent the evolved use of visual arts technology aiming to an existing realism.
It is extremely difficult, if at all possible for me (George Kazazis) to write about myself without being commonplace. Because of all the changes that took place in the course of the previous years, I decided to update a text I had written in the past about my painting:
Thousands of drones dominated the city sky, their intentions unknown, multi-colored lights and subtle sounds, flowing as they were dancing in the air. The crowd was laughing and dancing so happily that some fell on the ground, playing dead while praising the new hedonism. What could go wrong, anyway, in such a fairy-tale picture of Hollywood standards? Still, a dead scream resonates in the disaster. I grab with joy and emotion the empty Prada and leave, fast. I was longing for her thought, I had met with her, but I didn't create the appropriate conditions for companionship in the future.
My desire to acquire it was uncontrollable, so the bitter taste of meaningless consumption didn't bother me at all. When you start collecting stuff you start caring about them and when you lose them, you lose a part of yourself. I used to exorcize them in the past, painting them as votive totems.
I was so relieved realizing that they didn't mention anything about the big disaster in the evening news. Perhaps it never happened, perhaps it was so far away from me, I thought. I looked lovingly at the bloody Prada next to me.
Souls locked up in rooms, we communicate with others only through our superego, with no empathy.
In the morning, some attractive woman was beating up violently the effigy of a man, next to my house's pink waterfall and among my blue trees. Getting there I realized that the man's head was bleeding so much that my multi-colored flowers were painted red. The picture was beautiful, not because of its artistic value, but because of its artistic meaning.
What is an error and why are we avoiding it? Do we ever realize that the experienced process of evolution includes the beauty of the processed error? I enjoyed the fact and wondered: what happens when the attractive wrapping contrasts with the content? The wrapping becomes dominant and the content becomes decorative, because the fear of our own image leads us to unfamiliar situations. That morning was indeed emotionally loaded. I tried to demystify yesterday's events, remove the guilt and feelings from them.
So, I thought, an artwork should be free from emotions of commonly shared pain, while it should be loaded by emotions from the artist's point of view.
I don't paint what I feel, I paint what I see. I define this new reality of mine, giving it an objective dimension.
I often place my self-portrait in my paintings, as a romantic hero, in the historically heroic sense of romanticism. I don't describe the situations, I make an artwork out of them.
I liquify my desires, at last.
George Kazazis
Visual Artist
Professor at the Athens School of Fine Arts
Translation Vana Fertaki
2018 / Bullying
Συγκλονίστηκα από το γεγονός της αυτοκτονίας του μαθητή και οι αντίστοιχες μνήμες, που στην ουσία δεν με εγκατέλειψαν ποτέ, άρχισαν να θεριεύουν σε απελπιστικό βαθμό. Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι έφτασα κάποτε σε τέτοιο σημείο απόγνωσης. Εκείνες τις άγριες σκοτεινές στιγμές, ειλικρινά αποζητάς τον θάνατο. Όχι τον εφηβικό ηρωικό θάνατο, αλλά τον ρεαλιστικό, αυτόν που θα κρύψει, θα εξαϋλώσει, θα εξαφανίσει την ύπαρξή σου.
Το ξεκαθαρίζω από την αρχή ότι δεν προσπάθησα να γράψω ένα κείμενο με ηθικό δίδαγμα, αλλά να καταθέσω ένα κομμάτι της ζωής μου, εστιάζοντας στα θετικά του στοιχεία. Σκέφτηκα πολύ πριν αποφασίσω να το δημοσιοποιήσω, αλλά πιστεύω ότι το οφείλω πρωτίστως στον εαυτό μου και σε όλους και όλες που σε κάποια στιγμή ή και σε όλη τους την ζωή, βίωσαν αυτά που γράφω παρακάτω.
Είχα έντονα και έχω ακόμη σε μικρότερο βαθμό, τραυλισμό και σύνδρομο Tourette.
Στα μαθητικά μου χρόνια υπήρξα θύμα ψυχολογικής κακοποίησης και χλευασμού εξ αιτίας αυτής της ιδιαιτερότητας. Στο δημοτικό, στο γυμνάσιο, στο λύκειο, στην κατασκήνωση, στο στρατό, από τους καθηγητές του σχολείου, στην κοινωνική μου ζωή και ασυνείδητα από την οικογένειά μου.
Τι αισθανόμουν εκείνες τις ημέρες; Εκείνες τις στιγμές όπου τα ανεκπαίδευτα ένστικτα του θύτη, οδηγούσαν στον εκ προμελέτης βίαιο χλευασμό;
Ντροπή, άγχος, ταραχή, μίσος, ζήλεια, ένταση, ενοχή και πάνω απ' όλα μοναξιά.
Πολλές φορές αναγκάστηκα να παραδεχτώ ότι αυτή ήταν η πραγματικότητα μου.
Όσο σκοτεινή και αποτρόπαια φάνταζε στα παιδικά μου μάτια, έκανα υπέρτατη προσπάθεια να την αποδεχτώ. Αυτή η καθημερινή μάχη είχε εναλλάξ έναν νικητή και έναν ηττημένο: Εμένα. Όταν ερχόταν η λύτρωση του νικητή, έβλεπα με θλίψη τις πληγές μας αμφότερα να αιμορραγούν, σαν η νίκη αυτή να ήταν μια ανείπωτη ήττα.
Ο τραυλισμός και οι συνέπειές του είχαν μπει ανάμεσα σε μένα και στην ζωή μου. Πολύ γρήγορα έγινε τρόπος ζωής η μοναχικότητα, η απομόνωση, η αβάσταχτη περιθωριοποίηση.
Η μεγαλύτερή μου επιθυμία ήταν να καταφέρνω κάποια στιγμή να εξαϋλώνομαι κατά βούληση.
Η σιωπή υπήρξε για μεγάλη χρονική περίοδο, εσωτερική διέξοδος από την βίαιη πραγματικότητα. Η σιωπή με πονούσε και η σιωπή με έσωζε. Η βουβή σκέψη στην προσπάθεια μου να την εξωτερικεύσω μου δημιούργησε όλα αυτά που χαρακτηρίζουν τον σωματικό μου χαρακτήρα.
Για χρόνια, χιλιάδες απαντήσεις, ερωτήσεις, απόψεις, σκέψεις και συναισθήματα έμειναν ανέκφραστα και παγιδευμένα στην άκρη της γλώσσας μου. Μόνο λίγο πριν κοιμηθώ φανταζόμουν ότι σαν θαυμάσιος ρήτορας μπροστά σε αγαπημένο κοινό μπορούσα να εξωτερικεύσω τις σκέψεις που πίεζαν όλη την ημέρα το εξουθενωμένο μου σώμα, μόνο τότε ερχόταν ο λυτρωτικός ύπνος, άλλοτε με χαμόγελο, άλλοτε με ένα ανεπαίσθητο κλάμα.
Κλεινόμουν σπίτι, διάβαζα λογοτεχνία, έπαιζα φανταστικά παιχνίδια με ιδανικούς φίλους, αλλά δεν έπαιζα με τα παιδιά της γειτονιάς. Θυμάμαι μικρός για ένα μεγάλο διάστημα, η καλύτερη μου φίλη ήταν ένα συνομήλικο κοριτσάκι με σύνδρομο Ντάουν. Στην επικοινωνία μας υπήρχε αυτή η αληθινή ομορφιά που δεν είχα βιώσει με τους υπόλοιπους. Δυστυχώς και αυτή η σχέση κατακρίθηκε και χλευάστηκε, όπως και τόσες άλλες με ανθρώπους που ήταν εξοστρακισμένοι στο περιθώριο, ψυχές που αντιμετώπιζαν τους ίδιους δαίμονες με την όποια ιδιαιτερότητα τους.
Οι γονείς μου με εκλιπαρούσαν να βγω, εγώ δεν άντεχα να τους εξηγήσω τον πραγματικό λόγο της απομόνωσής μου, δεν μιλούσα, ντρεπόμουν, γιατί ενώ ο πατέρας μου πίστευε στην καλή μου πλευρά, συνάμα τον ενοχλούσε αφάνταστα η
αναπηρία (όπως πίστευε) του τραυλισμού και του Tourette. Αντίθετα, η λανθασμένη αντιμετώπιση του ζητήματος με μοναδικό στόχο να ξεπεράσω το "πρόβλημα", το γιγάντωσε με αποτέλεσμα όχι μόνο στον φυσικό χώρο του σπιτιού να μην νιώθω άνετα, αλλά ταυτόχρονα να πιστέψω στην ενοχή μου για την αναστάτωση και απογοήτευση που είχα δημιουργήσει.
Δεν μπορούσα να κάνω όνειρα χωρίς να τα περιορίσω στα όρια του τραυλισμού και αυτά ήταν όνειρα μάταια, χωρίς ελπίδα, άχρηστα για ένα παιδί που δεν γαλήνευε ποτέ, γιατί κανείς δεν μου είπε τότε, δεν πειράζει και ας τραυλίζεις, μπορείς να κάνεις τα πάντα και ας τραυλίζεις, μπορείς να εκφραστείς και ας τραυλίζεις, μπορείς να με ερωτευτείς και ας τραυλίζεις, μπορείς να κοινωνήσεις οτιδήποτε και ας τραυλίζεις, μπορώ να σε έχω φίλο και ας τραυλίζεις.
Μεγαλώνοντας και μόλις κατάλαβα ότι κανένας δεν μπορούσε να με βοηθήσει, ελευθερώθηκα και άρχισα να ψάχνω στο βαθύτερο εγώ μου για "άμυνες".
Τότε τις θεωρούσα άμυνες αλλά αργότερα είδα ότι ήταν ενισχυμένα συναισθήματα.
Αυτό για μένα σημαίνει ανοίγομαι, δέχομαι, ελευθερώνομαι, δεν κλείνομαι, αντίθετα εισέρχομαι στον κόσμο γνωρίζοντας πλέον ποιος είμαι.
Ταυτόχρονα όμως ανέπτυξα άλλες αισθήσεις, άλλους τρόπους επικοινωνίας, ανακάλυπτα διαρκώς νέα τεχνάσματα, ώστε να μπορέσω να συνυπάρξω με το «υπόλοιπο» κοινωνικό σύνολο, το οποίο δεν με ένιωσε ποτέ μέρος του.
Αγκάλιασα την ενσυναίσθηση, το ένστικτο, το βλέμμα, την ανάγκη για σωματική επαφή. Βρήκα διέξοδο από αυτή την δυσκολία της άμεσης επικοινωνίας, σε άλλους κόσμους και διαφορετικούς τρόπους έκφρασης, την συγγραφή, την ζωγραφική, την μουσική.
Το ξεκαθαρίζω από την αρχή ότι δεν προσπάθησα να γράψω ένα κείμενο με ηθικό δίδαγμα, αλλά να καταθέσω ένα κομμάτι της ζωής μου, εστιάζοντας στα θετικά του στοιχεία. Σκέφτηκα πολύ πριν αποφασίσω να το δημοσιοποιήσω, αλλά πιστεύω ότι το οφείλω πρωτίστως στον εαυτό μου και σε όλους και όλες που σε κάποια στιγμή ή και σε όλη τους την ζωή, βίωσαν αυτά που γράφω παρακάτω.
Είχα έντονα και έχω ακόμη σε μικρότερο βαθμό, τραυλισμό και σύνδρομο Tourette.
Στα μαθητικά μου χρόνια υπήρξα θύμα ψυχολογικής κακοποίησης και χλευασμού εξ αιτίας αυτής της ιδιαιτερότητας. Στο δημοτικό, στο γυμνάσιο, στο λύκειο, στην κατασκήνωση, στο στρατό, από τους καθηγητές του σχολείου, στην κοινωνική μου ζωή και ασυνείδητα από την οικογένειά μου.
Τι αισθανόμουν εκείνες τις ημέρες; Εκείνες τις στιγμές όπου τα ανεκπαίδευτα ένστικτα του θύτη, οδηγούσαν στον εκ προμελέτης βίαιο χλευασμό;
Ντροπή, άγχος, ταραχή, μίσος, ζήλεια, ένταση, ενοχή και πάνω απ' όλα μοναξιά.
Πολλές φορές αναγκάστηκα να παραδεχτώ ότι αυτή ήταν η πραγματικότητα μου.
Όσο σκοτεινή και αποτρόπαια φάνταζε στα παιδικά μου μάτια, έκανα υπέρτατη προσπάθεια να την αποδεχτώ. Αυτή η καθημερινή μάχη είχε εναλλάξ έναν νικητή και έναν ηττημένο: Εμένα. Όταν ερχόταν η λύτρωση του νικητή, έβλεπα με θλίψη τις πληγές μας αμφότερα να αιμορραγούν, σαν η νίκη αυτή να ήταν μια ανείπωτη ήττα.
Ο τραυλισμός και οι συνέπειές του είχαν μπει ανάμεσα σε μένα και στην ζωή μου. Πολύ γρήγορα έγινε τρόπος ζωής η μοναχικότητα, η απομόνωση, η αβάσταχτη περιθωριοποίηση.
Η μεγαλύτερή μου επιθυμία ήταν να καταφέρνω κάποια στιγμή να εξαϋλώνομαι κατά βούληση.
Η σιωπή υπήρξε για μεγάλη χρονική περίοδο, εσωτερική διέξοδος από την βίαιη πραγματικότητα. Η σιωπή με πονούσε και η σιωπή με έσωζε. Η βουβή σκέψη στην προσπάθεια μου να την εξωτερικεύσω μου δημιούργησε όλα αυτά που χαρακτηρίζουν τον σωματικό μου χαρακτήρα.
Για χρόνια, χιλιάδες απαντήσεις, ερωτήσεις, απόψεις, σκέψεις και συναισθήματα έμειναν ανέκφραστα και παγιδευμένα στην άκρη της γλώσσας μου. Μόνο λίγο πριν κοιμηθώ φανταζόμουν ότι σαν θαυμάσιος ρήτορας μπροστά σε αγαπημένο κοινό μπορούσα να εξωτερικεύσω τις σκέψεις που πίεζαν όλη την ημέρα το εξουθενωμένο μου σώμα, μόνο τότε ερχόταν ο λυτρωτικός ύπνος, άλλοτε με χαμόγελο, άλλοτε με ένα ανεπαίσθητο κλάμα.
Κλεινόμουν σπίτι, διάβαζα λογοτεχνία, έπαιζα φανταστικά παιχνίδια με ιδανικούς φίλους, αλλά δεν έπαιζα με τα παιδιά της γειτονιάς. Θυμάμαι μικρός για ένα μεγάλο διάστημα, η καλύτερη μου φίλη ήταν ένα συνομήλικο κοριτσάκι με σύνδρομο Ντάουν. Στην επικοινωνία μας υπήρχε αυτή η αληθινή ομορφιά που δεν είχα βιώσει με τους υπόλοιπους. Δυστυχώς και αυτή η σχέση κατακρίθηκε και χλευάστηκε, όπως και τόσες άλλες με ανθρώπους που ήταν εξοστρακισμένοι στο περιθώριο, ψυχές που αντιμετώπιζαν τους ίδιους δαίμονες με την όποια ιδιαιτερότητα τους.
Οι γονείς μου με εκλιπαρούσαν να βγω, εγώ δεν άντεχα να τους εξηγήσω τον πραγματικό λόγο της απομόνωσής μου, δεν μιλούσα, ντρεπόμουν, γιατί ενώ ο πατέρας μου πίστευε στην καλή μου πλευρά, συνάμα τον ενοχλούσε αφάνταστα η
αναπηρία (όπως πίστευε) του τραυλισμού και του Tourette. Αντίθετα, η λανθασμένη αντιμετώπιση του ζητήματος με μοναδικό στόχο να ξεπεράσω το "πρόβλημα", το γιγάντωσε με αποτέλεσμα όχι μόνο στον φυσικό χώρο του σπιτιού να μην νιώθω άνετα, αλλά ταυτόχρονα να πιστέψω στην ενοχή μου για την αναστάτωση και απογοήτευση που είχα δημιουργήσει.
Δεν μπορούσα να κάνω όνειρα χωρίς να τα περιορίσω στα όρια του τραυλισμού και αυτά ήταν όνειρα μάταια, χωρίς ελπίδα, άχρηστα για ένα παιδί που δεν γαλήνευε ποτέ, γιατί κανείς δεν μου είπε τότε, δεν πειράζει και ας τραυλίζεις, μπορείς να κάνεις τα πάντα και ας τραυλίζεις, μπορείς να εκφραστείς και ας τραυλίζεις, μπορείς να με ερωτευτείς και ας τραυλίζεις, μπορείς να κοινωνήσεις οτιδήποτε και ας τραυλίζεις, μπορώ να σε έχω φίλο και ας τραυλίζεις.
Μεγαλώνοντας και μόλις κατάλαβα ότι κανένας δεν μπορούσε να με βοηθήσει, ελευθερώθηκα και άρχισα να ψάχνω στο βαθύτερο εγώ μου για "άμυνες".
Τότε τις θεωρούσα άμυνες αλλά αργότερα είδα ότι ήταν ενισχυμένα συναισθήματα.
Αυτό για μένα σημαίνει ανοίγομαι, δέχομαι, ελευθερώνομαι, δεν κλείνομαι, αντίθετα εισέρχομαι στον κόσμο γνωρίζοντας πλέον ποιος είμαι.
Ταυτόχρονα όμως ανέπτυξα άλλες αισθήσεις, άλλους τρόπους επικοινωνίας, ανακάλυπτα διαρκώς νέα τεχνάσματα, ώστε να μπορέσω να συνυπάρξω με το «υπόλοιπο» κοινωνικό σύνολο, το οποίο δεν με ένιωσε ποτέ μέρος του.
Αγκάλιασα την ενσυναίσθηση, το ένστικτο, το βλέμμα, την ανάγκη για σωματική επαφή. Βρήκα διέξοδο από αυτή την δυσκολία της άμεσης επικοινωνίας, σε άλλους κόσμους και διαφορετικούς τρόπους έκφρασης, την συγγραφή, την ζωγραφική, την μουσική.
Είναι σαν την δυσχέρεια που έχω στο να χαρακτηρίσω εύκολα ένα σχέδιο. Η προσπάθεια να ξεπεράσεις καταστάσεις σε γιγαντώνει. Ανακαλύπτεις το δικό σου
δρόμο μετά από επίπονη διαδικασία η οποία με βοήθησε στο να δω τα πράγματα εκ των έσω, την εσωτερική τους δομή. Την χαρά της αντιπαράθεσης, την πρόκληση του απρόοπτου, του απρόβλεπτου, την ανάγκη του επαναπροσδιορισμού τω σχέσεων.
Καταδικασμένος σε αυτή την λεκτική επικοινωνιακή δυσπραγία, αγάπησα ιδιαίτερα τις γυναίκες στις οποίες η φύση παρέχει ένα απίστευτο χάρισμα, την συνδυαστική σκέψη. Αυτές μόνο κατάλαβαν την αναπόφευκτα συγκεχυμένη ενοχή που με ταλάνιζε ανάμεσα σε δύο πραγματικότητες: την δική μου και των άλλων.
Μετά την εφηβεία σταματά ο κατά μέτωπο χλευασμός. Η αλλαγή όμως μέσα μου είχε συντελεστεί. Αισθανόμουν ακόμη το ειρωνικό τους γέλιο να μου ακουμπά την πλάτη, να μου βαραίνει το βάδισμα.
Στα σχολικά χρόνια, σε αυτές τις ηλικίες, το ζήτημα είναι ξεκάθαρο και διακριτό. Ο πραγματικός εφιάλτης αρχίζει όταν οι επιθέσεις στην διαφορετικότητα διαχέονται σε κοινωνικό επίπεδο, από ανθρώπους που ζουν την ασήμαντη και χωρίς συναισθήματα θλιβερή ζωή τους, που αγόγγυστα ελλείψει συνείδησης υπομένουν, χωρίς διαφορά από την χαρά στην λύπη, από τον ύπνο στην εγρήγορση, από τον έρωτα στον χωρισμό.
Δεν είναι νέο το φαινόμενο και δεν παρατηρείται μόνο στο σχολείο. Πάντα υπήρχε. Τώρα έχει γίνει πιο βίαιο.
Ακούω συχνά ότι η ζωή είναι σκληρή και πρέπει να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε τέτοιες καταστάσεις. Συμφωνώ με την σκέψη, διαφωνώ με τον τρόπο.
Αντιστρέψτε τον συλλογισμό και θα καταλάβετε ότι το άγνωστο άρα και εχθρικό τείνει να είναι το συναίσθημα και για αυτό διώκεται.
Τι είναι στην ουσία η ιδιαιτερότητα και ο,τι το διαφορετικό εμπεριέχει; Μία μόνιμη διαρκής και αναγκαστική έκθεση του εαυτού. Μία ακούσια εξωτερίκευση την οποία ο άλλος δεν έχει μάθει να δέχεται, επειδή ακριβώς δεν βλέπει δεν ακούει
πέρα από τα στερεότυπα του δικού του κόσμου.
Εδώ και χρόνια (αυτό το παρατηρούμε και στην τέχνη) η ευαισθησία, το ένστικτο, το συναίσθημα θεωρείται μειονέκτημα. Ακόμη και ο έρωτας. Ο έρωτας εκθέτει.
Είναι μειονέκτημα να εκτίθεσαι. Είναι πλεονέκτημα να αμύνεσαι, αλλά η άμυνα χωρίς όρια, γίνεται είδος αυτισμού όπως το μοναχικό χρυσόψαρο κολυμπά άφοβα στην γυάλα του.
Κρύβομαι για να μην πληγωθώ, αλλά πεθαίνω επειδή κρύβομαι από τα αδηφάγα ελεγκτικά βλέμματα των άλλων και αυτός ο θάνατος είναι η παράπλευρη απώλεια, της άστοχης επανάστασής τους.
Ίσως και για αυτό επέλεξα να γίνω εικαστικός. Για να εκθέτω σε μία εικόνα αυτό που με βεβαιότητα επιλέγω εγώ.
Όσοι με γνωρίζουν, στην αρχή πιστεύουν ότι είμαι αδιαπέραστος χαρακτήρας ή ένας άνθρωπος ο οποίος απαξιώνει τους άλλους με την σιωπή. Δεν είναι έτσι,
πληρώνουν το τίμημα των παιδικών και νεανικών μου χρόνων. Μοναχικό παιδί από ανάγκη και αργότερα μοναχικός άνθρωπος από μοναδική επιλογή, χωρίς να περιφρονώ
τους γύρω μου, χωρίς να τους υποτιμώ, άλλωστε ο καθένας μας κάπου ανήκει, ορίζω πλέον τον χώρο μου από αμοιβαίες καταθέσεις ψυχής.
Γιατί τα γράφω όλα αυτά;
Με τον καιρό ανακάλυψα ότι αν γίνω καλύτερος από τους διώκτες μου, δεν θα τραυλίζω.
Έγινα καλύτερος συνέχισα να τραυλίζω, συνέχισα να έχω τικ, αλλά δεν μου χαρακτηρίζουν πλέον την ζωή, την καθημερινότητα και την ύπαρξη μου.
Δημιουργήστε ένα περιβάλλον, ένα ενδιαφέρον, έναν σκοπό, στο οποίο θα πιστέψει το παιδί. Θα νιώσει θετικά διαφορετικό εκεί μέσα. Διαφορετικά από τους κάφρους, τους ηλιθίους που το εκφοβίζουν. Δεν αναφέρομαι στην επικίνδυνη και ανούσια σιγουριά μιας γυάλας. Μιλώ για την σιγουριά που θα νιώσει στο δικό του δημιουργικό χώρο. Μόνο έτσι θα εδραιώσει μέσα του την βεβαιότητα ότι σε κάτι είναι καλό. Κάτι να το κρατά ζωντανό, να νιώθει την ζωή πολύ περισσότερο από τους εφιαλτικούς διώκτες του. Αλώβητο δεν θα μένει ποτέ, αλλά με την γνώση της διαφορετικότητας του, θα επιλέξει αυτό για ποια μάχη θα έχει αξία να πληγωθεί.
Η ιδιαιτερότητα, του καθενός, αυτό το διαφορετικό που μας ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους είναι και η ελευθερία του προς τον προσωπικό του δρόμο.
Αυτή είναι και η πορεία μου, όπου θα σχεδιάσω τα όνειρά μου, θα αγαπήσω και τελικά θα συγχωρέσω όταν πλέον όλο το παρελθόν, θα με συνοδεύει στο μέλλον σαν μία πληγή που έκλεισε, επειδή το αποφάσισα εγώ.
Γιώργος Καζάζης
Αθήνα 10 Ιουλίου 2018
δρόμο μετά από επίπονη διαδικασία η οποία με βοήθησε στο να δω τα πράγματα εκ των έσω, την εσωτερική τους δομή. Την χαρά της αντιπαράθεσης, την πρόκληση του απρόοπτου, του απρόβλεπτου, την ανάγκη του επαναπροσδιορισμού τω σχέσεων.
Καταδικασμένος σε αυτή την λεκτική επικοινωνιακή δυσπραγία, αγάπησα ιδιαίτερα τις γυναίκες στις οποίες η φύση παρέχει ένα απίστευτο χάρισμα, την συνδυαστική σκέψη. Αυτές μόνο κατάλαβαν την αναπόφευκτα συγκεχυμένη ενοχή που με ταλάνιζε ανάμεσα σε δύο πραγματικότητες: την δική μου και των άλλων.
Μετά την εφηβεία σταματά ο κατά μέτωπο χλευασμός. Η αλλαγή όμως μέσα μου είχε συντελεστεί. Αισθανόμουν ακόμη το ειρωνικό τους γέλιο να μου ακουμπά την πλάτη, να μου βαραίνει το βάδισμα.
Στα σχολικά χρόνια, σε αυτές τις ηλικίες, το ζήτημα είναι ξεκάθαρο και διακριτό. Ο πραγματικός εφιάλτης αρχίζει όταν οι επιθέσεις στην διαφορετικότητα διαχέονται σε κοινωνικό επίπεδο, από ανθρώπους που ζουν την ασήμαντη και χωρίς συναισθήματα θλιβερή ζωή τους, που αγόγγυστα ελλείψει συνείδησης υπομένουν, χωρίς διαφορά από την χαρά στην λύπη, από τον ύπνο στην εγρήγορση, από τον έρωτα στον χωρισμό.
Δεν είναι νέο το φαινόμενο και δεν παρατηρείται μόνο στο σχολείο. Πάντα υπήρχε. Τώρα έχει γίνει πιο βίαιο.
Ακούω συχνά ότι η ζωή είναι σκληρή και πρέπει να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε τέτοιες καταστάσεις. Συμφωνώ με την σκέψη, διαφωνώ με τον τρόπο.
Αντιστρέψτε τον συλλογισμό και θα καταλάβετε ότι το άγνωστο άρα και εχθρικό τείνει να είναι το συναίσθημα και για αυτό διώκεται.
Τι είναι στην ουσία η ιδιαιτερότητα και ο,τι το διαφορετικό εμπεριέχει; Μία μόνιμη διαρκής και αναγκαστική έκθεση του εαυτού. Μία ακούσια εξωτερίκευση την οποία ο άλλος δεν έχει μάθει να δέχεται, επειδή ακριβώς δεν βλέπει δεν ακούει
πέρα από τα στερεότυπα του δικού του κόσμου.
Εδώ και χρόνια (αυτό το παρατηρούμε και στην τέχνη) η ευαισθησία, το ένστικτο, το συναίσθημα θεωρείται μειονέκτημα. Ακόμη και ο έρωτας. Ο έρωτας εκθέτει.
Είναι μειονέκτημα να εκτίθεσαι. Είναι πλεονέκτημα να αμύνεσαι, αλλά η άμυνα χωρίς όρια, γίνεται είδος αυτισμού όπως το μοναχικό χρυσόψαρο κολυμπά άφοβα στην γυάλα του.
Κρύβομαι για να μην πληγωθώ, αλλά πεθαίνω επειδή κρύβομαι από τα αδηφάγα ελεγκτικά βλέμματα των άλλων και αυτός ο θάνατος είναι η παράπλευρη απώλεια, της άστοχης επανάστασής τους.
Ίσως και για αυτό επέλεξα να γίνω εικαστικός. Για να εκθέτω σε μία εικόνα αυτό που με βεβαιότητα επιλέγω εγώ.
Όσοι με γνωρίζουν, στην αρχή πιστεύουν ότι είμαι αδιαπέραστος χαρακτήρας ή ένας άνθρωπος ο οποίος απαξιώνει τους άλλους με την σιωπή. Δεν είναι έτσι,
πληρώνουν το τίμημα των παιδικών και νεανικών μου χρόνων. Μοναχικό παιδί από ανάγκη και αργότερα μοναχικός άνθρωπος από μοναδική επιλογή, χωρίς να περιφρονώ
τους γύρω μου, χωρίς να τους υποτιμώ, άλλωστε ο καθένας μας κάπου ανήκει, ορίζω πλέον τον χώρο μου από αμοιβαίες καταθέσεις ψυχής.
Γιατί τα γράφω όλα αυτά;
Με τον καιρό ανακάλυψα ότι αν γίνω καλύτερος από τους διώκτες μου, δεν θα τραυλίζω.
Έγινα καλύτερος συνέχισα να τραυλίζω, συνέχισα να έχω τικ, αλλά δεν μου χαρακτηρίζουν πλέον την ζωή, την καθημερινότητα και την ύπαρξη μου.
Δημιουργήστε ένα περιβάλλον, ένα ενδιαφέρον, έναν σκοπό, στο οποίο θα πιστέψει το παιδί. Θα νιώσει θετικά διαφορετικό εκεί μέσα. Διαφορετικά από τους κάφρους, τους ηλιθίους που το εκφοβίζουν. Δεν αναφέρομαι στην επικίνδυνη και ανούσια σιγουριά μιας γυάλας. Μιλώ για την σιγουριά που θα νιώσει στο δικό του δημιουργικό χώρο. Μόνο έτσι θα εδραιώσει μέσα του την βεβαιότητα ότι σε κάτι είναι καλό. Κάτι να το κρατά ζωντανό, να νιώθει την ζωή πολύ περισσότερο από τους εφιαλτικούς διώκτες του. Αλώβητο δεν θα μένει ποτέ, αλλά με την γνώση της διαφορετικότητας του, θα επιλέξει αυτό για ποια μάχη θα έχει αξία να πληγωθεί.
Η ιδιαιτερότητα, του καθενός, αυτό το διαφορετικό που μας ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους είναι και η ελευθερία του προς τον προσωπικό του δρόμο.
Αυτή είναι και η πορεία μου, όπου θα σχεδιάσω τα όνειρά μου, θα αγαπήσω και τελικά θα συγχωρέσω όταν πλέον όλο το παρελθόν, θα με συνοδεύει στο μέλλον σαν μία πληγή που έκλεισε, επειδή το αποφάσισα εγώ.
Γιώργος Καζάζης
Αθήνα 10 Ιουλίου 2018