2000 / Elvis Has Left the Building

Els Hanappe, Κείμενο για τον κατάλογο της έκθεσης "Elvis Has Left the Building"

(Απόσπασμα)

...Τα ζωγραφικά έργα του Γιώργου Καζάζη παραπέμπουν άμεσα στη διαδικασία εξιδανίκευσης των διαφημίσεων και σε εκείνον τον αιθέριο χαρακτήρα τους όπου το αντικείμενο γίνεται η αφορμή για μια εικόνα που αποπνέει καταναλωτισμό και πολυτέλεια και αντικατοπτρίζει το σύγχρονο πάθος με τις ανεξάντλητες μόδες, την υπερβολική προβολή και την καινοτομία. Η προσέγγισή του είναι φορμαλιστική και δείχνει να εξυμνεί μάλλον παρά να καταδικάζει αυτόν τον καινοφανή ηδονισμό. Επεμβαίνει μέσω υπολογιστή στις εικόνες πολυτελών αγαθών ή gadgets, γεμίζοντας όλες τις επίπεδες επιφάνειες με έντονα ή απαλά χρώματα έτσι ώστε κάθε επιφάνεια να αποκτά ένα δικό της χαρακτήρα και να λειτουργεί ως δομικό στοιχείο της σύνθεσης. Το περίγραμμα της αρχικής εικόνας διατηρείται ανέπαφο, αλλά η τελική εικόνα έχει υποστεί αφαίρεση...

︎

Κατερίνα Γρέγου, D-I-Y Φτιάχτο Μόνο σου, Κείμενο για τον κατάλογο της έκθεσης "Elvis Has Left the Building" (Project Space)

Κατά τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια η ελληνική καλλιτεχνική σκηνή έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές. Η καλλιτεχνική πρακτική έχει γίνει λιγότερο εσωστρεφής και εθνοκεντρική, πιο ανοιχτή στις διεθνείς ανταλλαγές. Παράλληλα με την εμφάνιση νέων εκθεσιακών χώρων που παρουσιάζουν τη δουλειά των νέων καλλιτεχνών, η παγκοσμιοποίηση, η πληροφορική και η πρόσβαση σε νέα μέσα στάθηκαν καθοριστικοί παράγοντες για την αλλαγή του καλλιτεχνικού τοπίου.

Εμφανίστηκε μια νέα γενιά της οποίας το έργο σηματοδοτεί μια ρήξη με την παράδοση και τις κυρίαρχες ιεραρχήσεις της ιστορίας της τέχνης και αντικατοπτρίζει τις τρέχουσες αλλαγές στη φύση της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Σε αυτή τη γενιά ανήκουν οι καλλιτέχνες της έκθεσης Elvis Has Left The Building. Γεννημένοι στα τέλη της δεκαετίας του 60 ή τις αρχές της δεκαετίας του 70, αποκτούν όλο και μεγαλύτερη επίγνωση της διεθνούς καλλιτεχνικής σκηνής και της σχέσης τους με αυτήν. Αν και το έργο τους είναι βιωματικό αντλώντας στοιχεία από τον τρόπο ζωής στην πόλη σε ένα αστικό περιβάλλον πολύ συγκεκριμένο - χαοτικό και υβριδικό, παρουσιάζει ταυτόχρονα μια συνείδηση των σημαντικών παγκόσμιων θεμάτων. Εκτός από την αμφισβήτηση των κατεστημένων καλλιτεχνικών κατηγοριών της ζωγραφικής και της γλυπτικής, οι καλλιτέχνες της έκθεσης ενδιαφέρονται επίσης για την πολιτική της δημιουργίας εικόνων και της αναπαράστασης, ενώ αντλούν στοιχεία και από άλλους τομείς όπως ο κινηματογράφος, η διαφήμιση, η μουσική, η αρχιτεκτονική και η μόδα. Επίσης μπορεί κανείς να παρατηρήσει το ενδιαφέρον τους για τη σχέση της τέχνης με τις κοινωνικές εκφάνσεις της καθημερινότητας και την ενεργό τους ενασχόληση με τον πραγματικό κόσμο. Σαν αποτέλεσμα φαίνεται ότι αντιμετωπίζουν τα έργα τους λιγότερο ως προϊόντα και περισσότερο ως εργαλεία επικοινωνίας και μέσα πυροδότησης διαλόγου. Οι περισσότεροι περιφρονούν τη βαρύγδουπη έννοια του 'Αριστουργήματος' χάριν πιο αθόρυβων, πιο σεμνών χειρονομιών και πιο διακριτικών στρατηγικών. Παρ' όλη όμως την ύπαρξη αυτής της αναγεννημένης και αναπτυσσόμενης καλλιτεχνικής παραγωγής στην Ελλάδα, από πλευράς εκθέσεων και οργανωμένων δομών για την προώθηση της σύγχρονης τέχνης η κατάσταση παραμένει προβληματική: η κρατική υποστήριξη προς τις σύγχρονες εικαστικές τέχνες είναι ελάχιστη, ενώ απουσιάζει τελείως μια κυβερνητική πολιτική σχετικά με αυτές, η επαφή με το διεθνή χώρο είναι περιορισμένη, οι σοβαροί συλλέκτες σύγχρονης τέχνης είναι λίγοι και ο κριτικός διάλογος είναι σχεδόν ανύπαρκτος, καθώς δεν υπάρχουν εξειδικευμένα περιοδικά τέχνης. Η όποια δραστηριότητα οφείλεται κυρίως στον ιδιωτικό τομέα και στην επιμονή μιας ομάδας αφοσιωμένων ανθρώπων. Κατά συνέπεια, οι ευκαιρίες για τους νέους καλλιτέχνες είναι περιορισμένες, με τις ιδιωτικές γκαλερί να διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο στην παρουσίαση της "νέας" τέχνης. Παρόλο που οι γκαλερί παραμένουν οι κατ' εξοχήν χώροι όπου διατυπώνονται οι κριτικές και αισθητικές ιδέες και διαμορφώνεται η αξία των έργων, φαίνεται να υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα εκτός γκαλερί και εκτός των παραδοσιακών δομών του κόσμου της τέχνης. Η σταδιακή σύσταση ομάδων συνεργασίας καλλιτεχνών παρέχουν εναλλακτικές λύσεις και ευκαιρίες στους νεότερους. Πρόσφατα είδαμε να οργανώνονται εκθέσεις σε διάφορους χώρους, όπως από έναν πρώην οίκο ανοχής μέχρι βιτρίνες καταστημάτων και ανεξάρτητα από το τελικό αποτέλεσμα, αποτελούν σημαντικές απόπειρες από την πλευρά των καλλιτεχνών να συνδιαλεχθούν με τον πραγματικό κόσμο.

Έχοντας αποδεχτεί τους περιορισμούς ή την αποκλειστικότητα των γκαλερί τύπου λευκού κύβου (white cube) καθώς και το ότι οι υπάρχοντες θεσμοί δεν παρέχουν τα απαραίτητα μέσα υποστήριξης της νεότερης γενιάς, και εκφράζοντας παράλληλα τη δυσαρέσκειά τους για τις περιορισμένες ευκαιρίες να εκθέσουν, οι καλλιτέχνες έχουν αρχίσει να υιοθετούν μια πιο ενεργή στάση προκειμένου να βρουν εναλλακτικούς τρόπους παρουσίασης της δουλειάς τους. Και ενώ σε άλλα μέρη του κόσμου δεν είναι ασυνήθιστο να εκθέτουν οι καλλιτέχνες σε "εναλλακτικούς" χώρους - εμπορικά κέντρα, σούπερ μάρκετ, ακόμη και στους δρόμους - στην Ελλάδα μόλις τώρα αρχίζουν να αναπτύσσονται αυτού του είδους οι δραστηριότητες. Παρόλο που η κριτική προς τους θεσμούς και οι πρακτικές post-studio της δεκαετίας του 70 δεν υπήρξαν προεξάρχουσες δυνάμεις στην καλλιτεχνική διαλεκτική της χώρας μας, διαφαίνεται τώρα μια αυξανόμενη συνειδητοποίηση της σημασίας που έχουν οι ανεξάρτητες καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες και μια αναγνώριση της ανάγκης δημιουργίας χώρων από τους ίδιους τους καλλιτέχνες για την παρουσίαση και τη συζήτηση της σύγχρονης τέχνης. Όμως η έκθεση αυτή δεν θα πρέπει να ιδωθεί σαν ιδεαλιστική απάντηση στο σύστημα των εμπορικών γκαλερί, αλλά είναι μια οργανωμένη προσπάθεια να διατυπωθούν και να ακουστούν ιδέες - μια ανταπόκριση στην ανάγκη για τη δημιουργία εναλλακτικών διεξόδων για τις νέες μορφές τέχνης και τις καλλιτεχνικές δραστηριότητες, που τονίζει την ιδέα της αυτονομίας, της ανεξαρτησίας και της ατομικότητας στην οποία στοχεύουν οι εκθέσεις αυτού του είδους. Ένα σπίτι, πάντως, είναι από πολλές απόψεις ιδανικός χώρος για να δει κανείς έργα τέχνης, καθώς η οικεία και ανεπίσημη ατμόσφαιρα προσελκύει τον θεατή και διευκολύνει τη δημιουργία αμφίδρομων σχέσεων.
Η έκθεση γίνεται στο περιβάλλον ενός ιδιωτικού διαμερίσματος και δεν υπήρξε απόπειρα απομίμησης του χώρου μιας γκαλερί ή εκμετάλλευσης των συνειρμών που προκαλεί ο οικιακός χώρος. Η επιλογή του χώρου δεν συνιστά κριτική κατά της ιδρυματοποίησης των εκθεσιακών χώρων, το διαμέρισμα αντιμετωπίζεται απλώς σαν ένα φόντο ή ένας ουδέτερος χώρος - μια εναλλακτική επιλογή χώρου παρουσίασης ανάμεσα σε πολλές άλλες. Ούτε αποτελεί η επιλογή αυτή απόπειρα πρόκλησης ή αντίδρασης κατά των καθιερωμένων χώρων, αν και αψηφά εξ ορισμού την ισχύ των επαγγελματιών του καλλιτεχνικού κόσμου. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι, όπως σωστά επισημαίνει ο Bruce Ferguson, οι εκτός κατεστημένων θεσμών δραστηριότητες των καλλιτεχνών έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να βρίσκονται «πιο κοντά σε νέες μεθόδους, νέες μορφές και - όλο και πιο συχνά - σε νέες προσεγγίσεις που συνδυάζουν διαφορετικούς κλάδους».
Σε χώρες με προβληματική υποδομή όσον αφορά τη σύγχρονη κουλτούρα, αυτές οι ανεξάρτητες προσπάθειες και εκδηλώσεις γίνονται πιο σημαντικές, προκειμένου να επιβιώσουν και να ανθήσουν η πολυφωνία και ο πλουραλισμός - τα ζωτικά δείγματα πολιτιστικής υγείας. Αυτό που επίσης καταδείχνουν τέτοια εγχειρήματα είναι ότι πέρα από τη φροντίδα για τη σύλληψη και την υλοποίηση των έργων τους, οι καλλιτέχνες αρχίζουν να ενδιαφέρονται ενεργά και για τον σχεδιασμό της παρουσίασής τους.

Η έκθεση έρχεται σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία η συνεργασία, οι ανταλλαγές και η μετακίνηση μεταξύ των διαφόρων πολιτιστικών τομέων γίνονται βασικά στοιχεία της στρατηγικής των καλλιτεχνών και των επιμελητών. Συνεπώς η 'Elvis' δεν είναι τόσο μια θεματική έκθεση όσο ένα "φιλικό στον χρήστη" κέντρο συνάθροισης και ανταλλαγών μεταξύ του καλλιτέχνη, του θεατή και του έργου. Έτσι, οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν δεν μοιράζονται κάποιον θεματικό άξονα της έκθεσης, παρόλα αυτά, δείχνουν ένα κοινό ενδιαφέρον για τη λαϊκή και την καταναλωτική κουλτούρα και τις στρατηγικές οικειοποίησης, παρουσίασης και επέμβασης, ενώ ταυτόχρονα δείχνουν γενικά μια αδιαφορία όσον αφορά την αφήγηση. Αυτά που έχουν σημασία εδώ είναι η πρόθεση, η χειρονομία, η διάδοση και ο διάλογος, ανεξάρτητα από το όραμα του καλλιτέχνη. Η έκθεση 'Elvis' μπορεί να συνοψιστεί, για να δανειστώ τα λόγια του Mark Beasley, ως μια «do-it-yourself ουτοπία σε μικρή κλίμακα.

Els Hanappe, Text for catalogue of the exhibition "Elvis Has Left the Building"

(Extract)

...George Kazazis' paintings directly refer to the sleekness of advertisements and their ethereal quality wherein the object becomes an excuse for a depiction that breathes excessive consumerism and luxury, reflecting the current obsession with neverending trends, hype, and novelty. His approach is formalistic, celebrating rather than decrying this newfound hedonism. He manipulates pictures of gadgets or high life items through the computer by filling in all possible flat surfaces with bright or toned colours, so that each surface takes on a character of its own, acting as a building block within the composition. The outlines of the original picture are kept unchanged but the overall meaning is abstracted...

︎

Katerina Gregos, D-I-Y Do-It-Yourself, Text for catalogue of the exhibition "Elvis Has Left the Building" (Project Space)

During the course of the last ten years approximately, the Greek art scene has undergone significant changes. Artistic practice has become less insular and ethnocentric, and more open to international exchange. In addition to the opening of new gallery spaces that showcase the work of young artists, glottalization, the information technologies, and access to new media have all been instrumental in changing the artistic landscape.

A new generation of artists has emerged whose work has signaled a break with tradition and dominant art historical hierarchies, and reflects current changes in the nature of art production. The artists in this show belong to this generation. Born in the late 60s and early 70s, they are increasingly aware of the international scene and their relationship to it. Though their work is rooted in local experience and the reality of living in a very specific if chaotic and hybrid urban environment, it demonstrates also an awareness of major global issues. Apart from their concern for often challenging given artistic hierarchies such as 'painting' and 'sculpture', the artists in Elvis Has Left the Building are also concerned with the politics of image-making and representation, as well as being engaged with other creative fields such as film, advertising, music, new media, graphic design, architecture and fashion. In addition, one can observe their concern for the relation of art to the social aspects of everyday reality, and active engagement with the real world. As a result, they seem to approach their works less as commodities and more as tools of communication and objects of discourse. Many of them share a disdain for the overbearing idea of the 'Masterpiece', in favor of quieter, more modest gestures and lower-key strategies. However, despite the existence of this growing and newly revitalized art scene in Greece, the situation in terms of exhibition venues and organized structures for the exhibition of contemporary art continues to remain problematic; public support for the contemporary visual arts is scant and there is a complete lack of any governmental visual arts policy; international contact points are difficult to create, serious collectors of contemporary art are few, and critical discourse is almost non-existent as there are no specialist art periodicals or journals. Most activity is instigated by the private sector and the persistence of a handful of committed individuals. As a result, opportunities for young artists are few, with private galleries being the predominant platform for showcasing young art. While these continue to be the primary sites from which critical and aesthetic ideas and economic imperatives are articulated, there seems to be an ever-growing interest in artistic manifestations that occur outside the gallery space and traditional art world structures. The gradual formation of artists' collaborative groups are providing alternative options and opportunities for younger artists. Recent shows have been held in spaces as diverse as a former brothel to shop front windows; whatever the final result, they have been significant efforts on the part of artists to break out into the real world.

Acknowledging the limitations or exclusivity of the white cube and the failure of existing institutions to provide the necessary tools for support for the younger generation, as well as expressing dissatisfaction with the limited options available for exhibition opportunities, artists have begun to adopt a more entrepreneurial style in order to find alternative ways of showing their work. Though in other parts of the world it has not been uncommon for artists to show in 'alternative' spaces such as shopping malls, supermarkets, and even the street, actions such as these are only recently beginning to gain momentum in this country; and while institutional critique and the post-studio practices of the 70s have not been dominant forces in artistic discourse in this country, there seems to be a growing awareness of the importance of independent artistic initiative as well as an acknowledgment of the need for artist's instigated sites for the exhibition and discussion of contemporary art. This show, however, should not be seen as an idealized alternative to the economic system of the commercial gallery, but as an organized effort to articulate ideas and be heard, as a response to the need for a creation of alternative outlets for new art forms or artistic activities. As such, it accentuates the idea of autonomy, independence and individualism which this kind of show aims to articulate. The home, however, is in many ways an ideal location for the viewing of art as its accessible atmosphere and informality beckons the viewer and makes it well suited to provoke mutual interrelationships.

Though the exhibition takes place in the surroundings of a private apartment, there has been no desire to simulate the gallery space, or to exploit the associations of the domestic space; nor is the choice of space part of a deliberate attempt to conduct a critique on the institutionalization of art spaces. Instead, this site is treated more as a backdrop or neutral space, an alternative site of display among many possible alternatives. Neither is the choice of this specific space an attempt to fight or challenge the existing mainstream spaces even if, by default, it somewhat deflects the power of art world professionals. More importantly, however, as Bruce Ferguson has correctly pointed out, the activities of artists outside accepted institutions have a greater chance of being "closer to new methodologies, new forms and, increasingly, new interdisciplinary approaches". In countries with problematic contemporary cultural infrastructures, such independently instigated endeavors and events are increasingly important, if vital signs of cultural health such as polyphony and pluralism are to survive and flourish. Moreover, what enterprises such as this demonstrate is, that apart from being concerned with the creation and production of their works, artists are beginning to take an active interest in conceptualizing the presentation of the works themselves.

This exhibition comes at a time when collaboration, exchange and movement between various disciplines are becoming key elements of artistic and curatorial strategies. As a result, Elvis? is less a thematic show and more a user-friendly forum for exchange between the artist, the viewer and the work. Hence, the artists in it are not tied together by some unifying curatorial concept, though they seem to share a common interest in popular and consumer culture, strategies of appropriation, presentation and intervention, and demonstrate an overall indifference for narration. What matters here is intent, gesture, dissemination, and dialogue, regardless of artistic vision. To borrow the words of Mark Beasley, Elvis can be neatly summed as a "do-it-yourself utopia on a small scale".

2001 / Ελληνομουσείον

2001 / Kaleidoscope world

2000 / Athenaeum Intercontinental Hotel

2000 / Elvis Has Left the Building

2000 / Painting from lifestyle magazines