2019 / Statement
Μου είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατον, να μην εμπλακώ σε κοινοτοπίες γράφοντας απευθείας για μένα από εμένα και, επειδή πολλά άλλαξαν μέσα στα χρόνια που πέρασαν, επέλεξα να επικαιροποιήσω κάποιες σκέψεις με αφορμή την ζωγραφική μου:
Παλαιότερα διασκέδαζα με το γεγονός και αναρωτιόμουν, τι γίνεται όταν το γοητευτικό περιτύλιγμα αντιπαρατίθεται δίπλα στο περιεχόμενο; Το περίβλημα γίνεται κυρίαρχο και το περιεχόμενο γίνεται διακοσμητικό, γιατί ο φόβος της εικόνας του εαυτού μας μας οδηγεί σε ανοίκειες καταστάσεις.
Προσπαθούσα να απομυθοποιήσω, να απενοχοποιήσω, να απαλλάξω από συναισθήματα τα γεγονότα. Άρα, σκεφτόμουν, ότι το έργο πρέπει να απο-συναισθηματοποιηθεί από τον κοινό πόνο και ταυτόχρονα, να υπερτονιστεί και υπέρ-συναισθηματοποιηθει από την άποψη του καλλιτέχνη.
Αργότερα συνειδητοποίησα ότι το συναίσθημα δεν είναι πλέον υποκειμενικό, αλλά αντικειμενικό, υπαρκτό, πραγματικό, ρεαλιστικό και τόσο αληθινά απτό, που έχει σκιά, υφή, ύλη, μορφή και υπόσταση. Έτσι τα στοιχεία στην ζωγραφική μου, είναι τόσο ανεικονικά αλλά ταυτόχρονα και τόσο αληθοφανή μέσα στην ανεικονικότητά τους, που αποτελούν πλέον δομικά στοιχεία ενός πραγματικού κόσμου.
Δεν αναπαριστώ ούτε περιγράφω εικόνες. Δημιουργώ εικόνες.
Δεν περιγράφω τις καταστάσεις, αλλά κάνω έργο με αφορμή αυτές, αυτοπροσδιορίζοντας την πραγματικότητά μου δίνοντάς της αντικειμενική διάσταση, ζωγραφίζοντας αυτό που βλέπω και όχι αυτό που νιώθω.
Ως Καλλιτέχνης, δημιουργώ την αρχή μιας προσωπικής βιωματικής προσπάθειας, για ο,τι νέο. Η θέαση στο πλαίσιο του Θεσμού, είναι η ευκαιρία για την εναπόθεση του νέου, στους κόλπους του κοινού πολιτισμού. Η μεταξύ τους διαδρομή, είναι η απενοχοποιημένη προσπάθεια μετάβασης από την μία κατάσταση στην άλλη, απηλλαγμένη από την όποια κοινή συναισθηματική φόρτιση. Ο Καλλιτέχνης ορμά από το οικείο στο δημόσιο, υπερτονίζοντας την άποψή του, κάνοντας έργο όχι το γεγονός, αλλά την αμφιταλάντευση μεταξύ των ενοχών του και του προσωπικού του ευδαιμονισμού, στοχεύοντας στην κάθαρση όλων.
Κάποιοι από εσάς, που καταφέρατε να έρθετε στην έκθεση, ακούσατε πρόσωπα να κραυγάζουν και μυρίσατε εσταυρωμένους να γλυκοπεθαίνουν μέσα σε πολύχρωμα λουλούδια. Άλλοι βουτήξατε σε λίμνες με γαλαζοκέντητα φορέματα, σε αχανείς εκτάσεις με αγκάθινα ηλιοβασιλέματα. Μερικοί παρατηρήσατε γυναίκες και άντρες να βασανίζουν αλλήλους, την στιγμή που τα πουλιά φωλιάζουν μέσα σε σωριασμένα δυστυχήματα. Αρκετοί τυφλωθήκατε από τον ανθό που αντανακλά στο νερό, και είδατε ξύλινα κτίρια σε δάση, να πολιορκούνται από φόβους και ημιδιάφανες πτήσεις.
Ίσως οι περισσότεροι από εσάς δεν είδατε τίποτα από τα παραπάνω, ή παρατηρήσατε πολλά περισσότερα.
Το ζήτημα δεν είναι αυτό, αλλά αν νιώσατε όλα αυτά, που τόσα χρόνια τώρα, με συντροφεύουν στα ταξίδια μου από την Ανατολή στην Δύση και από την Δύση στην Ανατολή.
Παλαιότερα διασκέδαζα με το γεγονός και αναρωτιόμουν, τι γίνεται όταν το γοητευτικό περιτύλιγμα αντιπαρατίθεται δίπλα στο περιεχόμενο; Το περίβλημα γίνεται κυρίαρχο και το περιεχόμενο γίνεται διακοσμητικό, γιατί ο φόβος της εικόνας του εαυτού μας μας οδηγεί σε ανοίκειες καταστάσεις.
Προσπαθούσα να απομυθοποιήσω, να απενοχοποιήσω, να απαλλάξω από συναισθήματα τα γεγονότα. Άρα, σκεφτόμουν, ότι το έργο πρέπει να απο-συναισθηματοποιηθεί από τον κοινό πόνο και ταυτόχρονα, να υπερτονιστεί και υπέρ-συναισθηματοποιηθει από την άποψη του καλλιτέχνη.
Αργότερα συνειδητοποίησα ότι το συναίσθημα δεν είναι πλέον υποκειμενικό, αλλά αντικειμενικό, υπαρκτό, πραγματικό, ρεαλιστικό και τόσο αληθινά απτό, που έχει σκιά, υφή, ύλη, μορφή και υπόσταση. Έτσι τα στοιχεία στην ζωγραφική μου, είναι τόσο ανεικονικά αλλά ταυτόχρονα και τόσο αληθοφανή μέσα στην ανεικονικότητά τους, που αποτελούν πλέον δομικά στοιχεία ενός πραγματικού κόσμου.
Δεν αναπαριστώ ούτε περιγράφω εικόνες. Δημιουργώ εικόνες.
Δεν περιγράφω τις καταστάσεις, αλλά κάνω έργο με αφορμή αυτές, αυτοπροσδιορίζοντας την πραγματικότητά μου δίνοντάς της αντικειμενική διάσταση, ζωγραφίζοντας αυτό που βλέπω και όχι αυτό που νιώθω.
Ως Καλλιτέχνης, δημιουργώ την αρχή μιας προσωπικής βιωματικής προσπάθειας, για ο,τι νέο. Η θέαση στο πλαίσιο του Θεσμού, είναι η ευκαιρία για την εναπόθεση του νέου, στους κόλπους του κοινού πολιτισμού. Η μεταξύ τους διαδρομή, είναι η απενοχοποιημένη προσπάθεια μετάβασης από την μία κατάσταση στην άλλη, απηλλαγμένη από την όποια κοινή συναισθηματική φόρτιση. Ο Καλλιτέχνης ορμά από το οικείο στο δημόσιο, υπερτονίζοντας την άποψή του, κάνοντας έργο όχι το γεγονός, αλλά την αμφιταλάντευση μεταξύ των ενοχών του και του προσωπικού του ευδαιμονισμού, στοχεύοντας στην κάθαρση όλων.
Κάποιοι από εσάς, που καταφέρατε να έρθετε στην έκθεση, ακούσατε πρόσωπα να κραυγάζουν και μυρίσατε εσταυρωμένους να γλυκοπεθαίνουν μέσα σε πολύχρωμα λουλούδια. Άλλοι βουτήξατε σε λίμνες με γαλαζοκέντητα φορέματα, σε αχανείς εκτάσεις με αγκάθινα ηλιοβασιλέματα. Μερικοί παρατηρήσατε γυναίκες και άντρες να βασανίζουν αλλήλους, την στιγμή που τα πουλιά φωλιάζουν μέσα σε σωριασμένα δυστυχήματα. Αρκετοί τυφλωθήκατε από τον ανθό που αντανακλά στο νερό, και είδατε ξύλινα κτίρια σε δάση, να πολιορκούνται από φόβους και ημιδιάφανες πτήσεις.
Ίσως οι περισσότεροι από εσάς δεν είδατε τίποτα από τα παραπάνω, ή παρατηρήσατε πολλά περισσότερα.
Το ζήτημα δεν είναι αυτό, αλλά αν νιώσατε όλα αυτά, που τόσα χρόνια τώρα, με συντροφεύουν στα ταξίδια μου από την Ανατολή στην Δύση και από την Δύση στην Ανατολή.
Γιώργος Καζάζης, εικαστικός, καθηγητής ΑΣΚΤ
