2018 / Art Market Budapest (International Contemporary Art Fair)



Η γκαλερί Alma υποστηρίζει με συνέπεια, σταθερότητα και γνώση την σύγχρονη καινοτόμο καλλιτεχνική έκφραση. Παρουσιάζει, προβάλλει και στηρίζει –στην Ελλάδα (στην πρωτεύουσα και την περιφέρεια) και σε μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις του εξωτερικού–, εικαστικούς δημιουργούς, παλαιότερους και νεότερους, χωρίς να βάζει διαχωριστικές γραμμές και στεγανά στις επιλογές της, αφού αυτές εκτείνονται και καλύπτουν, με πνεύμα ανοιχτό και ελεύθερο, όλες τις μορφές και τα είδη της τέχνης. Ο καλλιτέχνης, το έργο τέχνης και το κοινό ορίζουν τις τρεις βασικές παραμέτρους της φιλοσοφίας και της πολιτικής της γκαλερί, η οποία επενδύει στην επικοινωνία και την εξωστρέφεια, εμψυχώνει τις συνεργασίες και τη συλλογικότητα, προσανατολίζεται και στοχεύει στην παρουσίαση νέων και πρωτότυπων προτάσεων.



Μου ζητήθηκε να γράψω αυτό το κείμενο που συνοδεύει την συμμετοχή της γκαλερί Alma στο Art Market της Βουδαπέστης.
Το δηλώνω από την αρχή. Δεν κρίνω τα έργα αποστασιοποιημένα.
Προσπάθησα να καταλάβω τι είναι αυτό που με άγγιξε στον κάθε ένα δημιουργό με την δική του εικαστική ματιά απέναντι στην βιωματική του πραγματικότητα.
Μεγαλώνοντας πια, τα τελευταία χρόνια τα κριτήρια που θέτω απέναντι στο καλλιτεχνικό έργο οποιουδήποτε μέσου έχουν μετατοπισθεί προς μια ενδότερη συγκινησιακή ματιά.
Το έργο, καλλιτεχνικό ή μη, γεννήθηκε από μια πράξη και αυτή από μια αιτία.
Εκεί ακριβώς τοποθετώ τον εαυτό μου στη ζωή και κατά συνέπεια στην τέχνη: στην αλήθεια του απέναντι στην ολότητά του και στο κατά πόσο αυτή με διαπερνά. 

Ένα παράδειγμα είναι η Βάνα Φερτάκη, την οποία αντιμετωπίζω τον τελευταίο χρόνο με ολοένα αυξανόμενη περιέργεια, που με τον καιρό μετατρέπεται σε θαυμασμό.
Στην τελευταία μας κουβέντα στο εργαστήριό της (επιτομή ιδιαίτερα υποβλητικού χώρου με έντονα στοιχεία θρησκευτικής λατρείας, κυρίως με την έννοια του συμβολισμού) ένιωσα την αγωνία της να παραδοθεί, να σταυρωθεί επιτέλους και η ίδια σε κάποιο  από τα αντικείμενα των έργων της.
Είδα εικόνες εσωτερικές και επικοινώνησα σε μια γλώσσα σχηματικών συμβόλων, με μορφή. Τα σχήματα γεννούν μορφές και οι μορφές επικοινωνία. Κοινωνούν την πίστη προς την ελευθερία της βούλησης.
Θρησκευτικές αναπαραστάσεις φανταστικών και μεταφυσικών μορφών, συνυπάρχουν με διακοσμητικά στοιχεία - μοτίβα, μετατρέποντας το έργο σε αποτροπαϊκό τοτέμ εξαγνισμού.
Με τις φαινομενικά ετερόκλητες έννοιες στην επιφάνεια, η Φερτάκηκαταφέρνει να διηγηθεί το προσωπικό της δράμα, αλλά ταυτόχρονα, με την βοήθεια ενός επιφανειακού (μην έχοντας άλλη επιλογή) προσωπικού χιούμορ, το απομυθοποιεί.
Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι η γλώσσα που μιλά εμπεριέχει έναν σύγχρονο κώδικα γραφής (επικοινωνίας) και χρωματικής αίσθησης (τηλεοπτική αισθητική).
Η Φερτάκη μέσω της δουλειάς της μιλά ειλικρινά για την προσωπική της ζωή, πράγμα που στην διαπροσωπική της καθημερινότητα αδυνατεί να κάνει.
Έχει εξορίσει κυριολεκτικά την συναισθηματική κατάσταση από την καθημερινότητά της. Τον ρόλο της επιστροφής αυτού του άσωτου συναισθήματος τον έχουν αναλάβει οι εικόνες της, πάντα με τον κίνδυνο του λάθους. Άλλωστε αυτό είναι το ζητούμενο. Το εικαστικό λάθος, το οποίο, αν γίνει εμμονή, αποκτά οντότητα βιωματικού σωστού.
Με μεγάλη ικανοποίηση είδα ότι τον τελευταίο καιρό πραγματοποιεί στροφή σε μια πιο ρεαλιστική ογκυρότητα και το επίπεδο σύμβολο μετατρέπεται σε ανιμιστικό, υπαρκτό συμβολικό αντικείμενο - μορφή με ύλη και σκιά, σε έναν χώρο που από επίπεδος γίνεται τόσο ατμοσφαιρικός όσο χρειάζεται για να οικειοποιηθεί αυτόματα από τον θεατή.
Η ανάγκη της Φερτάκη να επικοινωνήσει μέσω της συγκεκριμένης γλώσσας, είναι πλέον ερωτική με την βιολογική έννοια του καλέσματος. Θέλει, επιθυμεί, μέσω της εικόνας της. Πιο ρεαλιστικά, πιο απτά, πιο άμεσα τα στοιχεία των έργων της αρχίζουν να εισχωρούν πιο έντονα στον χώρο της και τούμπαλιν.

Ένας καλλιτέχνης που γνωρίζω πολλά χρόνια είναι ο Παναγιώτης Σιάγκρης. Αλληλο-παρακολουθούμε τις δουλειές μας αμφότεροι. Ενώ έχουμε συμφωνήσει και διαφωνήσει κάποιες φορές έντονα για την επικοινωνιακή του δράση στην προώθηση του έργου του, η ιδιαίτερη εκτίμηση που έχω για την εικαστική του ματιά και άποψη είναι δεδομένη και βάσει αυτής θα προχωρήσω.
Στα έργα λοιπόν του Σιάγκρη, οι πολύπλοκοι χώροι -εικονικοί και ανεικονικοί- με έντονα αρχιτεκτονικά στοιχεία, συνυπάρχουν, συνθέτοντας αναπαραστάσεις φανταστικών και μεταφυσικών τοπίων με σχόλια πάνω στην αρχιτεκτονική μνήμη και τον χρόνο της.
Τα τελευταία χρόνια συγχωνεύει στα έργα του με αδιαπέραστη εμμονή, όψεις κτιρίων και βιωματικά στοιχεία έτσι ώστε τελικά να τα μετατρέψει σε ένα είδος νέου προσωπικού φαντ-αστικού τοπίου.
Ο Σιάγκρης συνδιαλέγεται και με το τρίπτυχο παρελθόν - παρόν - μέλλον δημιουργώντας ά-χρονους τόπους, όπου χρόνος και τόπος τις περισσότερες φορές εναλλάσσονται, θέτοντας ερωτήματα όπως: Η ανατροπή του παραλιακού τοπίου σε σύγχρονο αστικό είναι δυνατή μέσα από την ανταλλαγή της μνήμης του ενός με την μνήμη του άλλου;
Είμαι σίγουρος ότι σύντομα, ελεύθερα από περιορισμούς, όλο και περισσότερα ετερόκλητα αντικείμενα και φαινομενικά ετερόκλητες έννοιες θα αρχίζουν να ζουν στα έργα του αποκαθηλώνοντας και απομυθοποιώντας την όποια «περιγραφική»  τοπιογραφία του Σιάγκρη.

Με την προϋπόθεση ότι ο έρωτας είναι ένα κολλάζ, ότι το zapping είναι ένα είδος κολλάζ επίσης, αλλά και η σχέση του υποκειμενικού και του πραγματικού είναι πάλι κολλάζ, ο Κωνσταντίνος Πάτσιος προσεγγίζει το ζήτημα δίνοντάς του νέα όψη, δημοσιοποιώντας το μέσα από μια σχετικιστική προσέγγιση της σημερινής πραγματικότητας και της ιστορικής αλήθειας.
Αν καταλάβουμε ότι το κολλάζ δεν είναι μόνον η συνύπαρξη δύο ή περισσοτέρων διαφορετικών υλικών – αντικειμένων αλλά και η συνάντηση δύο ή περισσοτέρων εννοιών, εικόνων, ήχων, λέξεων, καταστάσεων ξένων μεταξύ τους μέσα σε ένα νέο και άγνωστο πεδίο, θα δούμε ότι στα έργα του Πάτσιουανοίγεται και μια νέα διάσταση του κολλάζ: ο χρόνος.
Μια χρονομηχανή που στην ουσία δουλεύει με την κίνηση από το ένα σημείο του χρόνου στο άλλο. Από αυτή την ασυγχρονία παράγεται ο διαχρονικός χρόνος που αναζητά.
Βέβαια αναρωτιέμαι ποια είναι η σχέση του νεότερου ηλικιακά Πάτσιουμε τον ιστορικό χρόνο;
Η ημερολογιακή χρήση των εικόνων εν είδει προσωπικής μνήμης σε σχέση με την ιστορική γνώση των προσώπων δημιουργεί την βεβαιότητα ότι κάλλιστα ο Ρήγκαν έκανε βόλτα στην Ερμού όπου ψώνιζε  χθες ο καλλιτέχνης.
Είναι μια ειλικρινής διατύπωση της ανάγκης του για ένα ενδιαφέρον φαντασιακό σε σχέση με την πραγματική του καθημερινότητα.
Πλέον ο χρόνος είναι υλικός. Το αποδεικνύει με την σχεδόν εμμονική χρήση της εικαστικής ύλης. Στοιχεία πραγματικά (readymade), στοιχεία που κάποτε είχαν χρήση, όπως ο Μουσολίνι. Στοιχεία ιστορικά που κάποτε ήταν εν δυνάμει δολοφονικά, ενώ τώρα ζωντανεύουν σαν άλλα όντα σε μια ήρεμη καθημερινότητα.
Η μετατροπή της άγριας άγνωστης δύναμης σε οικεία.
The bunga bunga series αποτελεί την εξελιγμένη χρήση της εικαστικής τεχνολογίας με σκοπό έναν υπαρκτό ρεαλισμό.

Μου είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατον, να μην εμπλακώ σε κοινοτοπίες γράφοντας απευθείας για μένα (Γιώργος Καζάζης) από εμένα και, επειδή πολλά άλλαξαν μέσα στα χρόνια που πέρασαν, επέλεξα να επικαιροποιήσω ένα κείμενο που είχα γράψει παλαιότερα με αφορμή την ζωγραφική μου:
Χιλιάδες λιλιπούτεια Drones κυριάρχησαν στον ουρανό της πόλης με άγνωστες διαθέσεις, πολύχρωμα φώτα και ανάλαφρους ήχους, χορεύοντας ροϊκά στον αέρα. Το πλήθος γελούσε και χόρευε τόσο ευτυχισμένο, που μερικοί έπεσαν κάτω παριστάνοντας τους νεκρούς εξυμνώντας τον νέο ηδονισμό. Τι θα πάθαιναν εξάλλου μέσα σε μια τόσο παραμυθένια εικόνα χολιγουντιανών προδιαγραφών;
Κι όμως, μια νεκρή κραυγή ξεπροβάλει από την καταστροφή. Πλησιάζω τρέχοντας, αγωνιώντας εάν είναι ζωντανή. Δεν υπάρχει πια. Αρπάζω με χαρά και συγκίνηση το κενό Prada φόρεμα και φεύγω γρήγορα.
Ποθούσα τη σκέψη της, συναντήθηκα μαζί της, αλλά δεν διαμόρφωσα τις κατάλληλες συνθήκες για μια συντροφική πορεία στο μέλλον.
Μέσα στην ανεξέλεγκτη επιθυμία μου να το αποκτήσω, δεν με ενόχλησε καθόλου η πικρή γεύση της ανούσιας κατανάλωσης. Αν αρχίσεις να συλλέγεις πράγματα, νοιάζεσαι για αυτά και όταν μετά χαθούν χάνεις και ένα κομμάτι του εαυτού σου. Παλιά τα ξόρκιζα, ζωγραφίζοντάς τα σαν λατρευτικά τοτέμ.
Ήταν τόσο μεγάλη η ανακούφισή μου, όταν το βράδυ στις ειδήσεις δεν ανέφεραν τίποτα για την μεγάλη καταστροφή. Μήπως δεν είχε γίνει, μήπως ήταν πάρα πολύ μακριά από μένα, αναρωτήθηκα. Κοίταξα με αγάπη το ματωμένο Pradaδίπλα μου.
Κλεισμένες ψυχές σε δωμάτια, επικοινωνούμε με τους άλλους μόνο μέσω του υπερεγώ μας χωρίς ενσυναίσθηση.
Τέτοια έργα όμως δεν υγροποιούν την επιθυμία.
Το πρωί, δίπλα στον ροζ καταρράκτη του σπιτιού μου και ανάμεσα στα γαλάζια μου δέντρα, μια γοητευτική γυναίκα κτυπούσε βίαια ένα αντρικό ομοίωμα. Όταν έφτασα εκεί, είδα ότι από το κεφάλι του άντρα έτρεχε τόσο πολύ αίμα, που είχε καλύψει πια με κόκκινο χρώμα τα πολύχρωμα λουλούδια μου. Η εικόνα μπροστά μου ήταν πανέμορφη: όχι ακριβώς με την εικαστικότητά της, αλλά με αφορμή την εικαστική της έννοια.
Τι είναι το λάθος και γιατί το αποφεύγουμε; Συνειδητοποιούμε ποτέ ότι η βιωματική εξελικτική πορεία εμπεριέχει την ομορφιά του επεξεργασμένου λάθους;
Διασκέδασα με το γεγονός και αναρωτήθηκα, τι γίνεται όταν το γοητευτικό περιτύλιγμα  αντιπαρατίθεται δίπλα στο περιεχόμενο; Το περίβλημα γίνεται κυρίαρχο και το περιεχόμενο γίνεται διακοσμητικό, γιατί ο φόβος της εικόνας του εαυτού μας μας οδηγεί σε ανοίκειες καταστάσεις.
Εκείνο το πρωινό υπήρχε πράγματι μια συγκινησιακή φόρτιση. Προσπάθησα να απομυθοποιήσω, να απενοχοποιήσω, να απαλλάξω από συναισθήματα τα χθεσινά γεγονότα. Άρα, σκέφτηκα, το έργο πρέπει να απο-συναισθηματοποιηθεί από τον κοινό πόνο και ταυτόχρονα, να υπερτονιστεί και υπέρ-συναισθηματοποιηθει από την άποψη του καλλιτέχνη.
Δεν ζωγραφίζω αυτό που νιώθω, αλλά αυτό που βλέπω.
Αυτοπροσδιορίζω την νέα αυτή πραγματικότητά μου δίνοντάς της αντικειμενική διάσταση.
Τοποθετώ στα έργα μου συχνά και την αυτοπροσωπογραφία μου ωσάν ρομαντικός ήρωας, με την ιστορικά ηρωική έννοια του ρομαντισμού.
Δεν περιγράφω τις καταστάσεις, αλλά κάνω έργο με αφορμή αυτές.
Επιτέλους υγροποιώ τις επιθυμίες μου.

Γιώργος Καζάζης
Εικαστικός
Καθηγητής ΑΣΚΤ


Alma gallery
supports with commitment and knowledge contemporary innovative artistic expression. It presents, promotes and supports older and younger artists in Greece, (both in the capital and in the rest of the country) as well as in major international events with no dividing lines or limits in its choices which expand and cover all forms and genres of art. The artist, artwork and the public are three basic parameters of the gallery' s philosophy and ethics, which invests in communication and collectivity. Its orientation and goal in to present new and original suggestions.



I have been asked to write this text regarding the participation of Alma gallery at Budapest' s Art Market. I would like to start saying that I do not distance myself in order to judge the artworks. I tried to understand instead, what it was that affected me in every single creator, in his own artistic view facing his own reality in life experience.
These last years as I grow older, my criteria regarding any piece of art, of any media has moved towards an inner emotive insight. The piece of work, artistic or non-artistic, is the result of an act and this act is the result of a cause. It is exactly there that I place myself in life and, consequently, in art: the other person's truth as a whole and to which extent this affects me.

An example of this is Vana Fertaki, whom I face this last year with growing curiosity that turns to admiration at the course of time. In our last conversation in her studio (epitome of a particularly evocative place, with intense elements of religious cult, basically in the sense of symbolism), I felt her anguish to surrender and finally be crucified herself on some object of her paintings.
I saw inner pictures and communicated in a language of schematic symbols. Shapes create forms and forms create communication. They communicate faith in the freedom of will. Religious representations of imaginary and metaphysical forms co-exist with decorative elements- motifs transforming the artwork into a totem of purgation.
Seemingly irrelevant meanings on the surface make it possible for Fertaki to narrate her personal drama. At the same time (lacking any other choice) she demystifies it with a personal superficial sense of humor.
What' s interesting though is that the “language” she uses includes a contemporary code of “writing”, (communication) and sense of color (TV aesthetics).
Fertaki speaks frankly about her personal life through her work, failing to do so in her interpersonal everyday life, from which the emotional state of being is literally banned. Her images play the role of this errant feeling's return, always at risk of an error. The artistic error which, when becoming an obsession, acquires the entity of experienced correctness.
I am very pleased to see that lately she moves towards a more realistic representation of volume, in 3 dimensions. Flat symbols become animistic, substantive symbolic objects-forms with their material and their shadow, in a space that turns from flat to atmospheric as needed, so that the viewer can automatically relate to it.
Fertaki' s need to communicate through this specific “language” is now erotic in the biological sense of the call. She works and desires through her picture.
The elements of her works start to integrate her space in a more realistic, more tangible and more direct way and vice versa.

Panagiotis Siagreeceis an artist I' ve known for quite a few years. We have both been following each other's work. Although we have agreed and- sometimes intensely-disagreed about his communicative actions regarding the promotion of his work, it is a given that I particularly value his sight and point of view as an artist and based on this I will go on.
So, in Siagreece' s works co-exist intricate spaces - representational and abstract - with intense architectural elements, composing representations of imaginary and metaphysical landscapes that comment on architectural memory and the time of the latter.
In his more recent works of the last years merge with impenetrable obsession, views of buildings and elements from life-experience, so that he ends-up transforming them into a new genre of imaginary-urban landscape.
Siagreece “converses” with the triptych past-present-future, creating out-of-time places, where time and place mostly alternate, like: is it possible to overturn the seaside scenery to urban contemporary through the reciprocal exchange of the memories of these two?
I' m quite sure that soon, more and more heterogeneous objects and seemingly irrelevant meanings will start living in his works. Free of restrictions, dissipating and demystifying any “descriptive” landscape painting.

Given the fact that love is a collage, that zapping is a collage, but also that the relation between subjective and objective is a collage too, Konstantinos Patsios, presents this topic from a new point of view, a relativistic approach of reality and historical truth.
Collage is not just the co - existence of two or more miscellaneous materials and objects. It is also the union of two or more meanings, images, sounds, words and situations, foreign to each other, in a new and unknown field. We'll see that in Patsios' s works appears a new dimension of collage: time.
A time machine that essentially functions with motion from one point in time to another.
This asynchronous state produces the <timeless time> that he is looking for.
He uses images as if they were personal memories from a diary, relating them to the historical knowledge of personalities creating the certainty that Ronald Reagan could have been walking at Ermou street, same where the artist was shopping yesterday.
It is a sincere statement of his need for imaginary interest regarding his actual everyday life.
Time becomes material, this is what he proves by the, almost obsessive, use of artistic matter.
Real elements (readymade), elements which were once used, like Mussolini.
Historical elements that have been murderous in the past, come alive as new different beings in a calm everyday life.
It is the conversion of the wild and unknown force to familiar. The bunga bunga series represent the evolved use of visual arts technology aiming to an existing realism.



It is extremely difficult, if at all possible for me (George Kazazis) to write about myself without being commonplace. Because of all the changes that took place in the course of the previous years, I decided to update a text I had written in the past about my painting:
Thousands of drones dominated the city sky, their intentions unknown, multi-colored lights and subtle sounds, flowing as they were dancing in the air. The crowd was laughing and dancing so happily that some fell on the ground, playing dead while praising the new hedonism. What could go wrong, anyway, in such a fairy-tale picture of Hollywood standards? Still, a dead scream resonates in the disaster. I grab with joy and emotion the empty Prada and leave, fast. I was longing for her thought, I had met with her, but I didn't create the appropriate conditions for companionship in the future.
My desire to acquire it was uncontrollable, so the bitter taste of meaningless consumption didn't bother me at all. When you start collecting stuff you start caring about them and when you lose them, you lose a part of yourself. I used to exorcize them in the past, painting them as votive totems.
I was so relieved realizing that they didn't mention anything about the big disaster in the evening news. Perhaps it never happened, perhaps it was so far away from me, I thought. I looked lovingly at the bloody Prada next to me.
Souls locked up in rooms, we communicate with others only through our superego, with no empathy.
In the morning, some attractive woman was beating up violently the effigy of a man, next to my house's pink waterfall and among my blue trees. Getting there I realized that the man's head was bleeding so much that my multi-colored flowers were painted red. The picture was beautiful, not because of its artistic value, but because of its artistic meaning.
What is an error and why are we avoiding it? Do we ever realize that the experienced process of evolution includes the beauty of the processed error? I enjoyed the fact and wondered: what happens when the attractive wrapping contrasts with the content? The wrapping becomes dominant and the content becomes decorative, because the fear of our own image leads us to unfamiliar situations. That morning was indeed emotionally loaded. I tried to demystify yesterday's events, remove the guilt and feelings from them.
So, I thought, an artwork should be free from emotions of commonly shared pain, while it should be loaded by emotions from the artist's point of view.
I don't paint what I feel, I paint what I see. I define this new reality of mine, giving it an objective dimension.
I often place my self-portrait in my paintings, as a romantic hero, in the historically heroic sense of romanticism. I don't describe the situations, I make an artwork out of them.
I liquify my desires, at last.

George Kazazis
Visual Artist
Professor at the Athens School of Fine Arts

Translation Vana Fertaki

GEORGE KAZAZIS / ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΖΑΖΗΣ / COPYRIGHT 1984-2023 - All rights reserved by the artist